Covid 19 ကို အကောင်းမြင်ရှုထောင့်က ဘယ်လိုရင်ဆိုင်မလဲ

ကျမတို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ covid 19 စဖြစ်တော့ အခြားနိုင်ငံတွေလိုပဲအကြောက်လွန်ပြီး panic ဖြစ်တဲ့သူက တဖွဲ့ ဘယ်သူသေသေငတေ မာရင်ပြီး အကြောက်တရားမရှိခေါင်းမာနေတဲ့အဖွဲ့က တဖွဲ့ကွဲနေကြမှာပါပဲ။

အကြောက်လွန်တာ ကာကွယ်ရေးမှာအရေးပါပေမယ့် stress များပြီးမအိပ်နိုင် သားသမီးတွေကိုကူးဆက်မှာစိုးလို့မချီနိုင်မနမ်းနိုင်ဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့မိဘတွေအတွက် covid 19 ကို အကောင်းမြင်ရှုထောင့်ကဘယ်လိုရင်ဆိုင်မလဲဆိုတဲ့အချက်လေးတွေရေးပေးထားပါတယ်။

Covid 19 က သူ့ရဲ့အမျိုးအနွယ်ဝင် SARS တို့ MARS တို့ထက် လူသေနူန်း အများကြီးနည်းတယ်။ SARS MARS ကလူသေနူန်း ၃၀ ရာခိုင်နူန်းရှိပြီး Covid19ကတော့ ၂ ရာခိုင်နူန်းသာရှိတယ်။

လက်ရှိ data တွေမှာရောဂါဖြစ်တဲ့သူတွေက အသက်ကြီးပြီး ခုခံအားနည်းတဲ့ရောဂါသည်တွေများတယ်ဆိုတာသိထားကြတဲ့အတွက် သူတို့ကိုအ ရေးပေးပြီး ကူးဆက်မှု မရှိအောင် ကာကွယ် ထားလို့ရတယ်။ ကျန်းမာနေတဲ့သူတွေကလည်း ခုခံအားကောင်းအောင်နေထိုင်စားသောက်ကြဖို.အခွင့်အရေးဖြစ်တယ်။

မြန်မာနိုင်ငံက ဖြစ်တာ နောက်ကျတဲ့အတွက် သူများနိုင်ငံက အမှားတွေကို နမူနာယူနိုင်မယ် ။မလွဲရှောင်နိုင်လို့ရောဂါဖြစ်နူန်းတွေ များလာတဲ့အချိန်ဟာ သူများနိုင်ငံမှာလေ့လာထားတဲ့ လူနာတွေကို ဘယ်လို manage လုပ်မလဲ ဘာဆေးပေးမလဲဆိုတာနဲ့ ရောဂါပျောက်သွားတဲ့သူတွေဆီက ထုတ်ထားတဲ့ immunoglobulin တွေ vaccine တွေပေါ်တာကို outbreak မဖြစ်ခင် မှီကောင်းမှီမယ်။

အောက်က graph ပုံမှာကြည့်လိုက်ရင် China, Korea နဲ့ Singapore လိုနေရာမျိုးမှာ ရောဂါဖြစ်နူန်းက လအနည်းငယ်မှာPlateau တန့်သွားပြီ ဒါဟာ ဘာကိုပြသလဲဆိုရင် လူတွေ လိုအပ်တဲ့ precaution တွေယူရင် တချိန်ချိန်မှာရောဂါအသစ်ဖြစ်နူန်း တွေ တန့်သွားမယ်။ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ ဆက်ဖြစ်နေတာမျိုးမဟုတ်ဘူး။

သားသမီးတွေအတွက် အစိုးရိမ်ကြီးနေတဲ့မိဘတွေအတွက်လက်ရှိ data က အသက်၁၀ နှစ်အောက် ကလေး မှာရောဂါဖြစ်နူန်းက အလွန် နည်းပြီး ရောဂါကြောင့်သေတဲ့ကလေး ခုထိ report မတွေ့သေးဘူး။ Korea မှာဖြစ်တဲ့ age and gender distribution graph ကိုကြည့်ပါ။ ရောဂါအခံရှိတဲ့ကလေးတွေမှာဖြစ်တဲ့ပုံတွေတက်လာတာကြည့်ပြီး အရမ်းမစိုးရိမ်ပါနဲ့ covid19 မှ မဟုတ်ဘူး RSV တို့ bacteria pneumonia တို့ကလည်း အဆုတ် မဖွံ့ဖြိုးသေးတဲ့ premie ကလေးတွေ cystic fibrosis ရှိတဲ့ကလေး ေတွမှာ oxygen ပိုလိုပြီး အသက်မရူနိုင် ဖြစ်တာပါပဲ။ ပုံမှန်ကျန်းမာနေတဲ့က လေးအတွက်က ေတာ့ မိဘ ေတွ အပြင်သွားလို့ လိုအပ်တဲ့ precautions ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်တွေလုပ်ရင် ကလေးကိုကူးမှာမစိုးရိမ်ပါနဲ့။

ကြိုတင်ခန့်မှန်း ပြင်ဆင်လို့မရတဲ့ World war ကမ္ဘာ့စစ်တွေကိုတောင် ကျမတို့ အဘိုးအဘွားတွေ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသေးရင် ကြိုတင်ပြင်ဆင် ကာကွယ်လို့ရတဲ့ covid19 အတွက် ကျမတို့ စိတ်ပျက်အားလျော့ မနေပါနဲ့။

ခုလို quarantine တို့ lockdown တို့ဖြစ်တဲ့အချိန်ဟာ မိသားစု ကို အချိန်ပေးပြီး reconnect လုပ်ဖို့ အကောင်းဆုံးအချိန်ပါပဲ။ တယောက်ထဲသမားတွေဆိုရင်လည်း ကိုယ့် စိတ်ကို ပြန်ဆန်းစစ်ဖို့ ဝါသနာတခုရှာဖွေဖို့ကောင်းတဲ့အချိန်ပါ။ အဆက်ပြတ်နေတာကြာနေတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ဖုန်းပြော messenger ကစာရေးပြီး ပြန်လည်ဆက်သွယ်မယ်။ ကျန်တဲ့အချိန်မှာ ကျမတို့ဟာ လူမှုရေးစီးပွါးရေးတွေနဲ့ မိသားစုနဲ့ ကိုယ့်အတွက်ကို အချိန်ပေးဖို့မေ့လျော့နေတတ်ကြလို့ပါ။

Covid 19 ကြောင့် အလုပ်မရှိတော့လို့စိတ်ညစ်နေတဲ့သူတွေအတွက်ငွေဆိုတာ အသက်ရှင်နေသရွှေ့ ပြန်ရှာလို့ရပါတယ် မိသားစုနဲ့လူ့အသက်ထက် အရေးကြီးတာ မရှိတဲ့အတွက် အသက်ရူနေနိုင်သရွှေ့ ကံကောင်းတယ်လို့တွေးပါ။

ဒီ outbreak လိုအချိန်မျိုးမှာအလုပ်ဆက်ဆင်းနေရတဲ့ဆေးရုံလုပ်သားတွေ စားသောက်ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ transportation သမားတွေကလည်း ငါကျမှ Risk ယူပြီးဘာလို့ဆက်လုပ်နေရသလဲလို့တွေးမယ့်အစား လူတွေအတွက် ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ ငါဟာ essential အရေးပါသူဖြစ်တယ်ဆိုပြီးဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာနဲ့ကိုယ့်အိမ်သားနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကလူတွေကို ကူးစက်မှုနည်းစေဖို့ မိမိကိုယ်ကို အတတ်နိုင်ဆုံး တာဝန်ယူကာကွယ်သင့်ပါတယ်။

အခုလို covid19 outbreak ဖြစ်နေတဲ့အချိန်မျိုးမှာ စိတ်ဖိစီးတာ၊ ဝမ်းနည်းတာ၊ ဒေါသထွက်တာ၊ ကြောက်တာတွေက ပုံမှန်ပါပဲ။

ကိုယ့်ထိန်းချုပ်မှု အောက်မှာမဟုတ်တဲ့အရာတွေ ကို စိတ်ပူသောကရောက်ပြီး လူတွေကို အပြစ်တင် negative vibes တွေနဲ့ သတင်းအမှားအမှန်မှန်းမသိ covid 19 လူနာတွေခံစားနေရတဲ့ပုံတွေကိုmedia မှာ share မယ့်အစား ပြောင်းလဲလို့မရတာကို လက်ခံပြီး စိတ်အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေမယ့် media တွေကိုရှောင်မယ်၊ အိပ်ရေးဝဝအိပ်မယ်၊ တရားထိုင်မယ်၊ exercise လုပ်မယ်၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ အစားအစာ အထူးသဖြင့်vitamin B1, vitamin C, vitamin E, selenium, zinc ပါတဲ့အစာတွေပိုစားမယ်၊ အိမ်သန့်ရှင်းရေးနဲ့ ဝါသနာပါရာ တခုခုလုပ်ပြီး အချိန်ကိုအသုံးချနေမယ်ဆိုရင် အရူံးထဲကအမြတ်ပါပဲ။

ဒီ outbreak ကပ်ဆိုးကြီးကကျော်လွန်တဲ့အခါမှာ ကျမတို့ဘယ်လိုလူတွေဖြစ်ပြီးကျန်ခဲ့ချင်သလဲစဉ်းစားပါ။ ဒါဟာ အားလုံးအတွက် reset ပါ။ ဒါကိုကျော်လွန်သွားတဲ့အခါကျမတို့နဲ့အတူ ကျန်ခဲ့နေမှာက အရင်က သိပ်အလေးမထားခဲ့တဲ့ မိသားစု သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ပြန်လည်သင့်မြတ်မှုလား အတတ်ပညာအသစ်တခု တတ်မြောက်မှုလား၊ မြန်မာတွေ ဂုဏ်ယူရတဲ့ လူလူချင်းရိုင်းပင်းမှု၊ မေတ္တာတရားထားမှု၊ ပရဟိတတရားတွေ လား ဒါမှမဟုတ် အပြစ်တင်မှု တကိုယ်ကောင်းဆန်မှု ကိုယ့်ကြောင့်သူတပါးထိခိုက်နာကျင်သွားစေမှုတွေလား…

လမ်းလျောက်စကလေးအရွယ် အမူအကျင့်များ

ပုံမှန်ကလေးတိုင်းဟာအနည်းနဲ့အများကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်းဆော့ကစားတတ်ကြပါတယ်။ ဂျီကျတာ စိတ်ဆိုးစိတ်ကောက်တာတွေဟာလည်းကလေးတိုင်းဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့်အချို. ကလေးအမူအကျင့်လေးတွေက ကိုယ့်ကလေးတယောက်ထဲမကဘူး သူများကလေးကိုပါအန္တရာယ်ဖြစ်စေမယ်၊ နောက်ပိုင်းအကျင့်ပါသွားရင်လည်း လူပြောစရာဖြစ်လာမယ့် အမူအကျင့်လေးတွေကို ဘယ်လိုဖျောက်ရမလဲဆိုတာဒီ စာစုလေးထဲမှာ စုစည်းပေးထားပါတယ်။ Reference ကတော့ what to expect year 2 common toddler behaviors နဲ့ positive disciplines ပါ။

  • ကလေးက မိဘမလုပ်စေချင်တဲ့ အမူအကျင့်တခုခုကို လုပ်နေပြီဆိုရင် မေမေတွေ စိတ်ကို အရင်ဆုံး အေးအေးထားပါ။ ကလေးကို အော်တာ ရိုက်တာတွေက ဒီအမူအကျင့်ကို မပျောက်ပျက်စေရုံသာမက လူကြီးဆီက အမူအကျင့်ကို အတုခိုးပြီး ကြီးလာတဲ့အခါ ငါလဲ ကိုယ့်ထက်ငယ်တဲ့သူတွေကို ဒေါသထွက်ရင် အော်လို.ရတယ် ရိုက်လို.ရတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးတစ်ခု သွင်းပေးမိနိုင်ပါတယ်။
  • ကလေးအခြားတစ်ယောက်ကို ရိုက်တာ ဆံပင်ဆွဲတာ စတဲ့အခြေအနေမျို.ကို မြင်နေရရင် ချက်ချင်း ထပြီး ကိုယ့်ကလေးကို အခြားတနေရာကိုရွေ.ပါ။ ဒါမှ ဒီလိုနောက်တခါ လုပ်ရင် အခြားကလေးနဲ့အတူတူမကစားရတော့ဘူး ဆိုတဲ့ အသိကိုရရှိစေမှာဖြစ်ပါတယ်။
  • ကောင်းတဲ့ အမူအကျင့်လေးတွေကို အားပေးပါ။ ဉပမာ- ကလေးက သူ့အရုပ်ကလေးကို အခြားကလေးကို ပေးကစားတာ၊ အခြားကလေးကို အလှည့်ပေးတာတွေကို ကလေးသိအောင် ထုတ်ဖော် ချီးကျုးပါ။
  • မလိုအပ်ပဲ ကလေးငြိမ်နေချိန်မှာ ကလေးလုပ်ခဲ့ဖူးတဲ့ အပြစ် တခုကို ပြန်ပြီး အစဖော်ပြီး lecture ပေးတာမျိုးမလုပ်သင့်ပါ။
  • စည်းကမ်း ၊ အပြစ်ပေးတာတွေကို တစ်သမတ်တည်းထားပါ။ စည်းကမ်းတင်းကျပ်ချင်တဲ့အခါတင်းကျပ်လိုက် အလိုလိုက်လိုက် လုပ်ခြင်းဟာ ကလေးရောထွေးစေပါတယ်။ ဒီဟာလုပ်ရင် ဒီလိုဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ consequences ကို သိလာအောင်, တတ်နိုင်သမျှစည်းကမ်းကို တစ်သမတ်တည်းထားပါ။
  • ကလေးအပြစ်လုပ်မိတဲ့အခါ တောင်းပန်တတ်အောင်သင်ပေးပါ။ ကလေးက အခြားကလေးကို ရိုက်တယ် ကန်တယ် ကိုက်တယ်ဆိုတာဟာ သူ.မှာအကြောင်းရှိမှာပါ၊ သူခံစားနေရတဲ့ စိတ်ကို မိဘသိအောင်ဖော်ပြတတ်အောင် အားပေးပါ။
  • TV မှာ အမျိုးမျိုးလာနေတဲ့ အစီအစဉ်တွေကို ကလေးက သူ.ဘာသူကစားနေတာပဲဆိုပြီး ကြည့်နေတာမဟုတ်ဘူး လို.ယူစပြီး background အနေနဲ.မဖွင့်ထားလိုက်ပါနဲ. Screen time များတဲ့ကလေးဟာကြီးလာရင် behavioral problems တွေဖြစ်တာပိုတွေ.ရပါတယ်တဲ.။
  • ဆိုးတဲ့.ကလေးဆိုတာမရှိပါဘူး ဆိုးတဲ့ အပြုအမူပဲရှိတာပါ No bad kids, only bad behaviors။ အဲ့ဒါကြောင့် စသလိုလိုနဲ.တောင် နင်ကလူဆိုးလေးပဲ လို.မပြောမိပါစေနဲ. ။ ဆိုးတဲ့အပြုအမူကိုလည်းဘာကြောင့်ဆိုးတယ်ဆိုတာနဲ. သူ.ရဲ. နောက်ထွက်ဆိုးကျိုး consequences တွေကိုရှင်းပြပါ၊
  • Toddlers လေးတွေဟာ သိပ်ပြီး မမှတ်မိတတ်ပါဘူး အာရုံစူးစိုက်မှုလည်း အရမ်းမကောင်းသေးတဲ့အတွက် ၁ နှစ်ကျော်ကျော်ကလေးတယောက်ကို တခါနှစ်ခါလောက်ပြောပြသင်ပြရုံနဲ.တော့ စည်းကမ်း နည်းလမ်းတွေကိုမှတ်မိမှာမဟုတ်ပါဘူး။ စိတ်ရှည်ရှည်နဲ. ပြောချ င် တဲ့message ကိုသာ ထပ်ခါတလဲလဲ ပြောပြပေးမယ်ဆိုရင် ရက်တွေလတွေကြာလာရင်တော့ အကျင့်ကောင်းလေးတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
  • ကျမတို.လည်း လူသားတွေဖြစ်တဲ့အတွက် ဒေါသထွက်တတ်ပါတယ်။ဒါပေမယ့်က လေးရှေ့မှာ စိတ်တိုပြလိုက်ရင် ကိုယ်ဖြစ်စေချင်တာမဖြစ်တဲ့အပြင် ဒီအပြုအမူကို အတုခိုးဖို. စံပြလုပ်ပြလိုက်သလိုဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် be the calm in the storm မုန်တိုင်းထဲမှာလေပြေဖြစ်ဖို.တတ်နိုင်သမျှကြိုးစားပါ၊ တခုခုမလုပ်မိခင် ခဏရှောင်ထွက်သွားတာ ပြီးမှ ပြန်လာပြီး စိတ်အေးအေးနဲ,ဆုံးမတာ – ဥပမာ-ဒီTruck ကားကိုပစ်ပေါက်လိုက်လို. မှန်ကွဲသွားပြီ Truck ကားဆိုတာ ပစ်ပေါက်ဖို.မဟုတ်ဘူး ဒါနဲ.မကစားရတော့ဘူးဆိုပြီး မျက်နှာတည်တည်နဲ.သိမ်းလိုက်ပါ။
  • စိတ်မထိန်းနိုင်လို. ကလေးကိုအော်လိုက်ရိုက်လိုက်မိမယ်ဆိုရင်လည်း မေမေဒေါသထွက်လို.ရိုက်လိုက်မိတယ်။ ဒါပေမယ့် သားကို မေမေက ချစ်ပါတယ် ဆိုပြီး ပြန်ဖက် ပြီး ကျေအေးလိုက်ပါ။ ကလေးနဲ့အ ပြိုင်စိတ်ကောက်ပြီးမကျေမချမ်းဖြစ်နေတာတွေကိုဆက်ပြီး မကြာရှည်ပါစေနဲ.။
  • ကလေးတိုင်းက မွေးရာပါပင်ကိုယ်ဗီဇ မတူပါဘူး ဒီတော့ one size fits all discipline ကလေးကိုဒီလိုဖြစ်စေချင်ရင်ဒါလုပ်ဆိုတဲ့ နည်းလမ်းနဲ.အမြဲတမ်း အသုံး၀င်ချင်မှ၀င်မှာပါ။ အချို.က ချိုချိုသာသာပြောမှရတယ် အချို.က လည်း ခပ်တင်းတင်းကိုင်တွယ်မှ နားထောင်တယ်။ ကိုယ်ကလေးရဲ. ပင်ကိုယ်စိတ်ရင်းနဲ.ကိုက်ညီမယ့်၊ အခြေအနေနဲ.လိုက်လျောညီထွေမယ့် နည်းကိုသာသုံးပါ။ မိမိကိုယ်တိုင်ကလည်း ကိုယ့်ကလေး အတုခိုးနိုင်တဲ့ မကောင်းတဲ့အမူအကျင့်တွေကို မလုပ်မိပဲ စံပြပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေသင့်ပါတယ်။

အာခေါင်ခြစ်ပြီးအော်မယ်- တခါတလေ အချို့ကလေးတွေက အသံတိုးအောင်ဘယ်လိုလုပ်ရလဲမသိတတ်ပဲ သူတို့ပံုမှန်အသံက အော်ဟစ်တဲ့အသံထွက်လာတတ်တယ်၊ အချို.ကလေးတွေဆိုလည်း အရမ်းပျော်ရင် အာခေါင်ခြစ်ပြီးအော်တတ်ကြပါတယ်၊ ငယ်တုန်းမှာချစ်ဖို.ကောင်းပေမယ့် အကျင့်ပါသွားတဲ့အခါ တိတ်ဆိတ်တဲ့လူများတဲ့ နေရာတွေမှာလည်း မသင့်လျှော်တဲ့အခါအဲ့ဒီအကျင့့်ကိုပျောက်ချင်ရင် သူနဲ့အပြိုင်အော်တာ၊ ဆူတာ အပြစ်ပေးတာမျိုးမလုပ်ပဲနဲ့ အသံချိုချိုသာသာနဲ့ အာရုံပြောင်းမယ်။ သီချင်းဆိုပြမယ်၊ တိရိစ္ဆာန်အသံ လုပ်ပြမယ်။ ကြောင်လေးကဘယ်လိုအော်လဲ ညှောင် ညှောင် ဒါဆိုုသူကအနောက်က လိုက်အော်မယ်။အဲ့လိုအာရုံလွှဲလိုက်ရင် အာခေါင်ခြစ်အော်နေတာက ရပ်သွားနိုင်ပါတယ်။

 တိုးတိုးပြောတမ်းကစားကြည့်ပါ။ ကလေးရဲ့နားနားလေးကပ်ပြီးတိုးတိုးပြောပါ။ ပြီးရင် ပုံမှန်စကားပြောပါ၊ ပြီးရင်ခပ်ကျယ်ကျယ်ပြောပါ။ ဒါက ကလေးတွေကို အသံဆိုတာအတိုးအကျယ်လုပ်လို.ရတယ်ဆိုတဲ့အသိစိတ်ကိုဖြစ်စေပါတယ်။ စားသောက်ဆိုင်တွေလူများတဲ့နေရာသွားတဲ့အခါ သူအသံကျယ်ကျယ်အော်နေရင်အသံတိုးတိုးလေးဘယ်သူပိုပြောနိုင်လည်း Game လေးလုပ်ပါ။

ဘာပြောပြောအတိုက်အခံငြင်းတာ မလုပ်ဘူး မစားဘူး No No No အမေက No ဆိုတာကို မှသူကဆက်လုပ်ချင်တာ

၁နှစ်ကျော်၂နှစ် ၃နှစ်ကလေးတွေဟာ မိဘတွေကိုအာခံ ပြီး ကိုယ်လိုချင်တာရအောင်ယူတတ်တဲ့အချိန်မျိုးပါ။ ဒါဟာပုံမှန်ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါပဲ။ ဒါကိုဖျောက်ပစ်ဖို.က မိဘကိုယ်တိုင်ကလည်း ခဏခဏ မရဘူး မလုပ်ရဘူး No မပြောမိဖို.လို.ပါတယ်။ “No”overload မဖြစ်အောင် အစောကြီးထဲက အန္တရာယ်ရှိတာကို childproof ကာကွယ်ထားမယ်။ သူမစားစေချင် မယူစေချင်တဲ့အရာကို သူ.အရှေ့မှာမထားဘူး။

Mean what you say- တကယ်လို့မလုပ်သင့်တဲ့အရာဆိုရင် အခန်းထောင့်ကထိုင်အော်ပြီး မလုပ်နဲ.လို.ပြောနေမယ့်အစား ချက်ချင်း ကလေးကိုဖယ်လိုက်ပြီး အခြား တနေရာပြောင်းလိုက်တာ အခြားအန္တရာယ်မရှိတဲ့အရာနဲ.အစာထိုးပေးတာမျိုးတပြိုင်တည်းလုပ်ပေးရပါမယ်။

စကားကိုလှည့်ပြီးတော့ပြောတာ -ဉပမာ- မေမေဖုန်းကို ယူမကိုင်နဲ. ဆိုတာထက် ဒီကစားစရာလေးနဲ.စော့ဆိုပြီး ဖုန်းကိုမြန်မြန်ယူလိုက်ပြီး အခြားတခုနဲ.ချက်ချင်းအစားထိုးကစားစေပါ။ အဲ့ဒါကိုမှ ဂျီဆက်ကျနေရင်တော့ တနေရာရာခေါ်သွားပြီးအာရုံပြောင်းပါ။ စိတ်လျော့ပြီး ပြန်ပေးလိုက်ရင် နောက်ဆို အော်ဟစ်ဂျီကျရင်ဖုန်းပြန်ရတယ်ဆိုတဲ့အသိကိုဖြစ်သွားစေနိုင်ပါတယ်။

ပစ္စည်းနဲ.ကောက်ပေါက်ခြင်း/ ပစ်ချခြင်း

အသက် ၁၈လမှ ၃ နှစ် အထိကလေးတွေက ပစ္စည်းတခုခုကို ပစ်ပေါက်ရတာကို စိတ်ကျေနပ်ကြပါတယ်။ ဒါဟာ ပြသနာတစ်ခုတောမဟုတ်ပေမယ့်ကလေးက စာအုပ်တွေ.ရင်ပစ်ပေါက်မယ် ခွက်တွေ အခြားကစားစရာတွေကို ပစ်ပေါက်တဲ့အခါ သူ.ကိုနားလည်အောင်ရှင်းပြပါ။

ပစ္စည်းတွေကိုပစ်မပေါက်ရဘူးဆိုပြီး ကလေးလက်ထဲကလုယူလိုက်တာ ကလေးကို ဆူတာမျိုးမလုပ်ပဲဒီ ပစ္စည်းက ပစ်ပေါက်လို.မရဘူး စာအုပ်က ဖတ်ဖို. ရေခွက်ကရေသောက်ဖို.ဒီဟာက ပစ်ပေါက်လို.ရတယ်ဆိုပြီး သူ့လက်ထဲကပစ္စည်းကိုယူပြီး ပစ်ပေါက်လို.ရတဲ့ ဘောလုံးတခုခုကိုပေးပါ ။ ကလေးက ပစ္စည်းတခုခုကိုပစ်ပေါက်တော့မှာကိုတွေ့ရင် ဒီဟာကပစ်ပေါက်လို. အခြားသူကိုထိရင် နာနာဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒီကစားစရာကိုပစ်ပေါက်ရင် ပျက်စီးသွားမယ် ဒါဆိုကစားလို.မရတော့ဘူး စသဖြင့် နောက်ဆက်တွဲ consequences ကိုပြောပြပါ။ အဲဒါမှ ကလေးကမကျေနပ်ဘူး ဂျီကျနေမယ်ဆိုရင် အခြားတနေရာကိုခေါ်သွားပြီး အာရုံလွှဲလိုက်ပါ။ မကွဲရှနိုင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ပဲသုံးပါ။

ကုတင်ပေါ်ကနေအရုပ်တွေကိုပစ်ချပြီး ပြန်လိုချင်လို.ငိုတာကလည်း ၁နှစ် ကျော်ကျော်မှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အမေတွေက သူပစ်ချလိုက်တဲ့ပစ္စည်းကိုပြန်ကောက်ပေးလိုက်ရင်တော့ သူတို.အတွက် ပစ်ချလိုက်ပြန်ကောက်ခိုင်းလိုက် game ကစားနေရသလိုပါပဲ။ ဒီတော့ ပစ်ချတဲ့ပစ္စည်းကို ပြန်ကောက်ပေးလိုက်မယ့်အစား ကလေးကိုသာ ကြမ်းပြင်ပေါ်ကိုချပေးလိုက်ပါ။ အစားအစာတွေကို ပစ်ချနေပြီး လွတ်ပစ်နေပြီဆိုရင် ပန်းကန်ကိုပြန်သိမ်းလိုက်ပြီး ကလေးစားနိုင်သလောက် နည်းနည်းချင်းပဲ ကြွေးပါ ကုန်မှ ထပ်ထည့်ပေးပါ။ ဒါမှမရသေးဘူး ထပ်ပစ်ချနေတုန်းပဲဆိုရင် သူမစားချင်တော့တဲ့အတွက် အောက်ချပေးလိုက်ပြီး နောက်မှ တခါပြန်စားစေပါ။

ဧည့်သည်နဲ.စကားပြောနေရင် ကြားဖြတ်ပြောတာ သူ.ကိုပဲ အာရုံစိုက်စေချင်လို. အော်ဟစ်တာ တိုင်နဲ.ခေါင်းနဲ.စောင့်တာ လူကြီးကိုရိုက်တာပစ္စည်းတွေကိုကိုင်ပေါက်တာ

ကလေးတွေဟာဒီအချိန်မှာ သူလိုချင်တာကလျှင်သူ.အတွက်ကမ္ဘာကြီးလောက်အရေးကြီးဆုံးဖြစ်နေတတ်လို. သူတဖက်သားကိုလေးစားရမှန်း အားနာရမှန်းမသိတတ်ပါဘူး ၊ရိုသေတတ်မှုအကျင့်လေးတွေကိုလုပ်ပေးဖို.က အချိန်ပေးရပေမယ့် ဒီအချိန်ထဲကစပြီး အစပျိုးလုပ်ပေးနိုင်တာတွေကတော့

သူစကားပြောနေရင် နားထောင်လိုက်ပါ။ အရေးမကြီးတဲ့ပုံစံနဲ. စကားဖြတ်မပြောမိပါစေနဲ. ။ သူနဲ.တူတူကစားတဲ့အချိန်မှာသူလိုအပ်တဲ့ attention အပြည့်ပေးပါ။ တခုခုထသွားလုပ်တာ ဖုန်းခဏခဏထုတ်ကြည့်တာတွေကလည်း မထင်မှတ်ပဲ သူ.ကို မရိုသေတတ်အောင်သင်ပေသလိုဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ လုပ်စရာရှိတာ ထသွားလုပ်မှရမယ်ဆိုရင်လည်း ကလေးကိုပါ ပါ၀င်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခိုင်းပါ။ တူတူကစားနေတုန်း ဧည့်သည်လာခဲ့မယ်ဆိုရင်လည်း ကစားလက်စအရာကနေချက်ချင်း ထမသွားပဲ ဧည့်သည်ကိုပါ ခဏတဖြုတ်တူတူ ကစားစေပြီးမှ အာရုံပြောင်းပါ။ ကလေးကလူမကြောက်တတ်ဖူးဆိုရင် ဧည့်သည်နဲ.စကား၀ိုင်းမှာသူ.ကိုပါပေးထိုင်ပြီး သမီးအကြိုက်ဆုံးအရုပ်ကဘယ်ဟာလဲ အန်တီကိုပြလိုက်ပါအုန်း စသဖြင့်သူ.ကိုပါ အလေးထား ပြောဆိုသင့်ပါတယ်။ လူကြောက်တတ်တဲ့ကလေးဆိုရင်တော့ အရမ်း တွန်းအားမပေးပါနဲ.။ လာမှာ ကြိုသိနေတဲ.ဧည့်သည်ဆိုရင်လည်း အန်တီ—ကတော့လာလည်မယ် မေမေတို. အိမ်ရှင်းကြမယ်ဆိုပြီး ကလေးကိုပါ ပူးပေါင်းပါ၀င်စေပြီး သူလုပ်ထားတဲ့အလုပ်ကိုချီးကျုးပေးသင့်ပါတယ်။ ဒါတွေလုပ်လို.မအောင်မြင်ဘူးကလေးကဆက်ပြီးသူလုပ်ချင်တာကိုဂျီကျနေမယ်ဆိုရင် “ မေမေသမီးနဲ. ဒီ game တူတူကစားမယ်။ ပြီးရင် မေမေက ဧည့်သည်နဲ,စကားပြောမယ် သမီးက ဒီ အခြား game ကို ကိုယ့်ဘာသာကစားဆိုပြီး နားလည်မှုအပေးအယူလုပ်ပါ။

အခြားကလေးတွေကို ရိုက်တာကိုက်တာ နာကျင်စေတာ

ချက်ချင်း ရိုက်နေတဲ့ကလေးရဲ့ လက်တွေကို ကိုင်ပြီး သူများကိုရိုက်ရင်နာတယ် မရိုက်ရဘူးဆိုပြီးပြောပါ။ စကားပြောတတ်နေတဲ့ကလေးဆိုရင် တောင်းပန်တတ်အောင်သင်ပေးပါ။ အတင်းခြိမ်းချောက်ပြီးတောင်းပန်ခိုင်းတာမျိုးကိုတော့ရှောင်ပါ။ ဒါက ကလေးစိတ်ထဲကမပါပဲတောင်းပန်စကားပြောရင် ကျေအေးတယ်လို့တွေးထင်စေတဲ့အတွက် ကလေးကငြင်းဆန်နေရင် အမေကိုယ်တိုင် တောင်းပန်ပြပါ။ နာကျင်သွားတဲ့ကလေးအတွက် လိုအပ်မယ့်ပစ္စည်း ဆေးထည့်တာ၊ ပတ်တီး စတာတွေကို ကလေးကို သွားယူစေပါ ကူညီစေပါ တာဝန်ယူတတ်မှုကိုသိအောင်လုပ်ပေးပါ။ အတင်း ခြိမ်းခြောက်မလုပ်ခိုင်းမိဖို့ နာကျင်သွားတဲ့ကလေးရဲ့ရှေ့မှာအပြစ်ပေး အော်ဟစ်မဆုံးမမိ ဖို့ဆင်ချင်ပါ။ အားလုံး သွေးအေးသွားတဲ့အချိန်မှ ကိုယ့်ကလေးကို ဘာကြောင့်ကိုက်ရတာလဲ ဘာတွေဖြစသလဲဆိုတာမေးပြီး ပြောဆိုဆုံးမပါ။

ဂျီကျ၀ုန်းဒိုင်းကျဲခြင်း

ကလေးတွေစိတ်ရှုပ်လာတဲ့အခါ သူလိုချင်တာမရတဲ့အခါ သူဖြစ်ချင်သလိုဖြစ်မလာတဲ့အခါ ဝုန်းဒိုင်းကြဲဒေါသထွက်တတ်ကြပါတယ်၊သူတို.တွေဟာ ဗိုက်ဆာတာ၊စိတ်ရှပ်လာတာ၊ပျင်းတာ၊ ကြောက်တာ၊ ပင်ပန်းတာတွေဖြစ်လာရင် ဖြစ်လာတဲ့ စိတ်အပေါ်မှာ ထိန်းသိန်းထားနိုင်စွမ်းမရှိသေးပါဘူး။ တခါတလေ သူတိုပြောချင်တာကို မိဘတွေနားမလည်တဲ့အခါမှာလဲ tantrum ဖြစ်တတ်သလို အပြောင်းအလဲဖြစ်တဲ့အခါ၊ တခါတရံ ဘာအကြောင်းအရာမှ မရှိပဲနဲ. မိဘတွေကို သွေးတိုးစမ်းတဲ့အနေနဲ. tantrum လုပ်ပြတတ်ပါတယ်။ ကလေးတိုင်း tantrum ဖြစ်တတ်ကြ ပေမယ့် ခဏခဏ tantrum ဖြစ်တဲ့ကလေး ( တနေ. အနည်းဆုံး ၃ ခါ) ၁၅ မိနစ်ထက်ကြာအောင်ဖြစ်တတ်တဲ့ကလေးတွေကတော့ နေထိုင်မကောင်း ဖြစ်တာ စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ အခြားရောဂါတွေရှိနေနိုင်တာမို.ဆရာ၀န်နဲ.တိုင်ပင်ကြည့်ပါ။

Tantrum ကို အပြီးတိုင်ကြိုတာင်ကာကွယ်လို.မရပေမယ့် ဖြစ်လာတော့မယ်ဆိုတာသိနေရင် အရမ်းဆိုးမသွားအောင် တော့ ကာကွယ်လို.ရပါတယ်။

  • ပုံမှန် schedule ထားပါ။ အချို. ကလေးတော်တော်များများဟာ စားရမယ့်အချိန်စား အိပ်ရမယ့်အချိန်အိပ် ရင် tantrum ဖြစ်တဲ့အကြိမ်ရေ နည်းပြီး ပုံမှန် schedule မရှိတဲ့ကလေးတွေကတော့ ပိုပြီးဖြစ်တာကိုတွေ့ရပါတယ်။
  • ကလေး အဆာမလွန်အောင် ခဏခဏကြွေးပေးပါ- သူစားတာမစားတာက သူ.အလုပ်ပါ အချိန်မှန်ကြွေးကြည့်ပေးရမှာကကိုယ့်တာ၀◌န်ပါ။
  • ကလေးအရမ်းမပင်ပန်းခင် အိပ်ရာ၀င်ခိုင်းပါ- အိပ်ရေးမ၀တဲ့ကလေး အပင်ပန်းလွန်တဲ့ကလေးက tantrum ပိုဖြစ်နိုင်တာသဘာ၀ပါ။
  • ခဏခဏမလုပ်ရဘူး မကိုင်ရဘူး NO လို.မပြောပါနဲ. ကလေးအတွက်အန္တရာယ်ရှိစေမယ့်အရာဆိုရင် မကိုင်ခင် က ကြိုတင်childproof ဖြစ်အောင်ပြင်ဆင်ထားပါ။ မကောင်းတဲ့ အမူအကျင့်တခုခုလုပ်နေပြီဆိုရင်လည်း နားလည်အောင်ပြောပြပြီးကောင်းတဲ့အမူအကျင့်နဲ့အစားထိုးပေးပါ YES ဆိုတာကို ဖြစ်နိုင်ရင်လုပ်ပေးနိုင်ရင်လုပ်ပေးလိုက်ပါ။ ဥပမာ ရေခဲမုန့်စားမယ့်အစား yogurt ဒီန်ချဉ်လေးပဲသောက်ကြစို.။ ကလေး ဂျီကျသောင်းကြမ်းတော့မှ မလုပ်ရဘူးလို. ပြောခဲ့တဲ့အရာကို အလျော့ပေးလိုက်တဲ့ အဖြစ်မျိုးမဖြစ်အောင်လုပ်ပါ။မဟုတ်ရင်တော့ ဒီလို ဂျီကျရင် လိုချင်တာရမယ်ဆိုတဲ့message ကိုပေးမိနေမှာပါ။
  • အလိုလဲအရမ်းမလိုက် အရမ်းလဲမတင်းကျပ်ပါနဲ. – တင်းကျပ်ခံရလွန်းတဲ့ ကလေးတွေက ပိုပြီးကလန်ကဆန်လုပ်တတ်သလိုအရမ်းအလိုလိုက် လိုက်တင်းကျပ်လိုက် consistant ပုံမှန်မလုပ်လေ့ရှိရင်လည်း ကလေးက ဒါကိုအခွင့်ကောင်းယူသွားတတ်ပါတယ်။
  • ရွေးချယ်စရာပေးပါ- ဒီစာအုပ်ဖတ်မလား ဒီဟာဖတ်မလား ဒီအရုပ်နဲ.ကစားမလား ဟိုဘက်မှာသွားကစားချင်လား အဲ့လိုမေးပြီး ရွေးချယ်စရာပေးရင် ကလေးက သူ့လုပ်ချင်ဖြစ်ချင်တာကို သူကိုယ်တိုင် control ရှိတယ်လို.ခံစားရပြီး ဂျီကျစိတ်တိုတာကို လျော့နည်းစေပါတယ်။
  • စိတ်တိုစိတ်ရှုပ်လာရင် ဘယ်လို ထွက်ပေါက်လုပ်ရမလဲ သင်ပေးပါ။ အိပ်ရာ ဆိုဖာပေါ်မှာ ခုန်တာ/, ခေါင်းအုန်းနဲ.ထုတာpillow fight , ကလေးကစားစရာ သစ်သားတူနဲ. အိမ်ဆောက်ပစည်းလေးတွေကို ထုစေတာ၊ ဂျုံနှယ်တာ စတာလေးတွေကိုလည်း စိတ်ထွက်ပေါက်လုပ်ပေးလို.ရပါတယ်။
  • ( ပြင်ပအသံဆူတာ၊ ဘာမှကစားစရာမရှိလို့ပျင်းလာတာ၊ လူတွေအရမ်းများနေလို့ လူကြောက်တာ)စသဖြင့်တခုခုက အနှောက်အယှက်ဖြစ်နေလို ဂျီကျတော့မယ်လို. မြင်နေရရင် အခြားတိတ်ဆိတ်တဲ့နေရာကိုခေါ်သွားပါ အဲ့ဒီအချိန်မျိုးမှာ ဆိုနေကျသီချင်း ဖတ်နေကျစာအုပ်ဆော့နေကျအရုပ်တခုခု ထားထားပေးပါ။
  • ကလေးက ကစားကွင်းမှာကစားနေတယ် ဆိုပါတော့ မပြန်ချင်လို. ဂျီကျတာမျိုးမဖြစ်အောင် ၁၀မိနစ်လောက်အလိုမှာ ကလေးကို ကြိုပြီး သတိပေးထားပါ။ ၁၀မိနစ်နေရင် မေမေတို.ပြန်ရတော့မယ်နော်။ ဒီအချိန်မှာ ဒန်းစီးမလား လျှောသွားစီးကြမလား စသဖြင့်ရွေးချယ်စရာလေးပေးပါ။
  • ကလေးက ဘာအကြောင်းအရာမှမရှိပါပဲ သွေးတိုးစမ်းတယ်ဆိုရင် စိတ်အေးအေးထားပြီး အငြင်းပွားချင်းမှ ရှောင်ပြီး –သမီး/သား ဆက်ပြီးမကစားရလို.ဒေါသထွက်နေတယ်ဆိုတာ မေမေသိတယ် ဒါပေမယ့် အိမ်ပြန်ပြီး ညနေစာ စားကြမယ်။ နောက်နေ.ကြမှ ထပ်လာမယ်။ ( ကိုယ်တကယ်မလုပ်ပေးနိုင်တာမျိုးကို တော့လွယ်လွယ် ကတိမပေးလိုက်ပါနဲ.)
  • ကလေးကို tantrum ဖြစ်စေတဲ့ အရာတွေက ရှောင်မယ်။ ဥပမာ ဈေး၀ယ်ထွက်တိုင်း ကလေးက လိုတာမရလို tantrumဖြစ်တယ်ဆိုရင် အစကတည်းက ကလေးကို ခေါ်မသွားဘူး။ ခေါ်သွားမယ်ဆိုရင်လည်း ဒီနေ. ဘာအရုပ်အသစ်မှမ၀ယ်ဘူး ဟင်းချက်စရာပဲ၀ယ်မယ်နော်လို.ကြိုပြောထားမယ်။ ကလေးက ဒါကိုမှ လိုတာရအောင်တမင် ဂျီကျပြနေမယ်ဆိုရင် ကိုယ့်စကားကို တည်ပြီး အရူံးမပေးလိုက်ပါနဲ.။ မဟုတ်ရင်တော့ ကလေးက ကိုယ့်ကိုကြိုးကိုင်ပြီးနောင်လည်းဒါမျိုးကြုံအုန်းမှာပါပဲ။
  • အပြောင်းအလဲ မကြိုက်တတ်တဲ့ ကလေးလေးတွေဆိုရင် အစီအစဥ်ဖျက်ရတာ ပြောင်းရတာမျိုးဆိုရင် ကြိုပြီး ကလေးကို ပြောပြထားမယ်။
  • ကလေးက လူတွေများဆူညံနေပေမယ့် ဂျီမကျဘူး လိမ္မာနေမယ်ဆိုရင် ကလေးကလိမ္မာတယ်တယ်နော် ဆိုပြီး ကောင်းတဲ့အပြုမူလေးကို ချီးကျူးပေးပါ၊ မသိဘူးလို. မထင်လိုက်ပါနဲ.။
  • ကိုယ်ကိုတိုင်ကလည်း စံပြ ပဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေပါစေ- ကလေးကို ဂျီကျဆူညံတာမျိုးမဖြစ်စေချင်ဘူးဆိုရင် ကိုယ်တိုင်ကလည်းအသံကျယ်ကျယ်ပြောတာ ဒေါသထွက်တာမျိုးကလေးရှေ့မှာ မလုပ်မိဖို. ထိန်းပါ။
  • ဒီလိုကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားပေမယ့် tantrum ဖြစ်လာတဲ့ခါ ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေကို အောက်မှာကြည့်ပါ

Dos

  • Do stay calm- ကလေးတွေ tantrum ဖြစ်လာပြီဆိုရင် အမေတွေစိတ်အေးအေးထားပါ. ကလေးကို အော်တာရိုက်တာတွေ မလုပ်မိဖို. မိမိကိုယ်ကို self control လုပ်ပါ။ လူသားတွေမို. တခါတလေ စိတ်မထိန်းနိုင်တဲ့အခါ ခဏရှောင်ထွက်သွားပြီးquick time-out ယူပါ။
  • Do speak softly- အရမ်းချော့ပြောစရာမလိုပေမယ့်ချိုချိုသာသာပဲ စကားပြေရာပြေကြောင်းပြောပါ
  • Do protect your toddler and others- tantrum ဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ကလေးတွေဟာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့အရာတွေလုပ်ပြီး မိမိနဲ. အခြားကလေးတွေကို ထိခိုက်နိုင်တာမို. ကလေးကို ဘေးကင်းရာနေရာကို ချက်ချင်းခေါ်သွားပါ
  • Do try holding your toddler- ကလေးကို ကြင်ကြင်နာနာဖက်ထားပေးပါ။ အချို.ကလေးကလည်း ဖက်ထားရင် ပိုဆိုးတတ်ပြီး တွန်းကန်နေရင်တော့ အတင်းမလုပ်ပါနဲ.၊ သူအဆင်သင့်ဖြစ်ပြီး ပွေ.ဖက်ချင်တဲ့အထိ စောင့်ပါ။
  • Do express empathy- ကလေးရဲ.ခံစားချက်ကို နားလည်ကြောင်း ကိုယ်ချင်းစာကြောင်းပြောပါ။ ဉပမာ- သမီးလိုချင်တာ မရတော့ သမီးတော်တော်စိတ်မကောင်းဖြစ်မယ်ဆိုတာမေမေသိပါတယ်
  • Do try distraction- ကလေးတော်တော်များများက အာရုံပြောင်းပေးရင် ဂျီကျတာသက်သာပါတယ်။ အချို.ကျတော့လည်း အာရုံပြောင်းပေးရင် ပိုပြီးဆိုးသွားတတ်ပါတယ်။ tantrumအထွတ်အထိပ်မရောက်မှီအာရုံပြောင်းပေးရင်တော့ ရလဒ်ကောင်းရနိုင်ပါတယ်။ သူကစားနေကျ ကစားစရာ စာအုပ် ပေးတာ၊ အခြားပျော်စရာကောင်းမယ့် ကစားနည်းတွေ ကစားအောင် တိုက်တွန်းကြည့်တာ သီချင်းနားထောင်တာ ဟာသပြောပြတာ မျက်နှာပြောင်ပြတာတွေလုပ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်၊
  • Do ignore the tantrum- တခါတရံဘာမှမလုပ်တာက လည်း အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်းပါပဲ။ ကလေးက အန္တရာယ်ကင်းကင်းနဲ့ကိုယ့်မျက်စိအောက်မှာရှိနေရင် မသိချင်ယောင်ဆောင်ပြီး ကိုယ်လုပ်နေကျအလုပ်ကိုဆက်လုပ်ပါ။ ပထမပိုင်းမှာ ပိုဆိုးတဲ့ပုံစံမျိုးလုပ်ပြတတ်ပေမယ့် နောက်ဆုံး သူလိုချင်တဲ့တုံ.ပြန်မှုမရတဲ့အခါ ပင်ပန်းရကျိုးမနပ်တဲ့အခါ မြန်မြန်စိတ်ပြေနိုင်ပါတယ်။ ကလေးက စိတ်ခံစားလွယ်ရင် နေမကောင်းတဲ့အချိန်လိုခက်ခဲ့တဲ့ အချိန်စိတ်ဖိစီးတဲ့အချိန်တွေမှာတော့ no-attention approach မသိချင်ယောင်ဆောင်တဲ့နည်းကို တော့ မသုံးကြပါနဲ. ။

Don’t

  • Don’t have a tantrum of your own- ကလေးနဲ.အပြိုင်ဂျီမကျပါနဲ. ထိန်းချုပ်နိုင်မှုကို လက်ကိုင်ထားပါ။
  • Don’t try to restrain a child physically- ကလေးက အနရာယ်တခုခုကို လုပ်နေတာမျိုးကလွဲရင်ကလေးကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ချုပ်ထားတာမျိုးကိုရှောင်ပါ။
  • Don’t punish – ကလေးတွေဟာ ထိန်းချုပ်နိုင်မှုမရှိသေးတဲ့အတွက် ဒါကသူတို.အပြစ်မဟုတ်ပါဘူး။ အပြစ်ပေးဖို.မလိုပါဘူး၊ ရိုက်ပြီးဆုံးမတာ ကလေးကိုနာအောင်လုပ်ပြီးဆုံးမတာတွေက နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေ အများကြီးနဲ.ပါ။
  • Don’t argue – ကလေးနဲ.ပြိုင်ပြီး အမှန်အမှား မငြင်းပါနဲ. Tantrum ဖြစ်နေတဲ့ကလေးမှာ အသိတရားလည်းမရှိပါဘူး
  • Don’t stress – လက်ရှိ အနေအထားကို ပြောင်းလဲလို.မရလို. စိတ်မဖိစီးပါနဲ. သူစိတ်ပြေတဲ့အထိ စိတ်လျော့ထားလိုက်ပါ
  • Don’t rehash – ပြီးသွားတဲ့ tantrum ကို ပြီးပါစေတော့ ။ကလေးကို ကြင်ကြင်နာနာဖက်ပြီး အခြားပျော်စရာတခုခု ပြောင်းလုပ်လိုက်ပါ။ အရှိန်မသေသေးတာ အစပြန်ဖော်တာတွေမလုပ်မိပါစေနဲ့။

အရွယ်အလိုက်ကလေးဖွံဖြိုးမှုကိုကူညီနိုင်မယ့် ACTIVITIES လှုပ်ရှားမှုလေးများ (၁ နှစ်မှ ၂ နှစ်)

ဒီအရွယ်မှာ ကလေးတိုင်းလိုလို လှုပ်ရှားသွားလာနေပြီး ပတ်၀န်းကျင်ကိုလေ့လာတတ်နေပြီ။ စူးစပ်လိုတဲ့စိတ်၊လွပ်လွပ်လပ်လပ်ကစားလိုတဲ့စိတ်၊ အာခံတတ်တဲစိတ်လေးတွဖြစ်ပေါ်နေတတ်တဲ့အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ အရာ၀တ္ထူပစ္စည်းတွေ၊စကားလုံးအခေါ်အ‌ဝါ်တွေ ၊စကားပြောအဆိုတွေကိုလည်း မှတ်မိနေပြီ

၁နှစ်အောက်ကလေးတွေတုန်းကလိုပဲ ဖွံ့ဖြိုးမှုနယ်ပယ်ငါးမျိုးကိုပဲ ဆက်ပြီး လေ့ကျင့်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒီအရွယ်မှာစျေးကြီးတဲ့ အရုပ်တွေ သင်ထောက်ကူတွေမဝယ်ပဲ အိမ်မှာရှိတဲ့ပစ္စည်းတွေနဲ့ကလေးအတွက်လိုအပ်တဲ့ skill တွေကို လေ့ကျင့်ပေးနိုင်ပါတယ်။

Gross motor skill- ကလေးတော်တော်များများက လမ်းလျောက်တတ်နေပြီ ။အမြင့်တနေရာကိုတက်ဖို.ကြိုးစားနေပြီ Gross motor skill ကိုဆက်လက်တိုးတက်စေရန် ဘောလုံးကန်တာ ဘောလုံးပစ်တာ ဖမ်းတာလုပ်ပေးမယ်။ စက္ကူတွေကိုလုံးပြီး အမှိုက်တောင်းထဲကို basketball ပစ်သလိုပစ်တိုင်းကစားမယ်။အမြင့်ကိုတက်ခြင်းနဲ.ပြန်ဆင်းခြင်းဟာလိုအပ်တဲ့ milestone ဖြစ်တဲ့အတွက် ခဏခဏမဟန်.တားမိပါစေနဲ.။ အိမ်ကိုလည်းအရင်ကထက်ပိုပြီး Toddler proof ဖြစ်အောင် လှေကားအ၀တွေမှာ တံခါးတခုထားထားမယ်။ ကလေးတက်နိုင်တဲ့ထိုင်ခုံတွေအောက်မှာ ခပ်ပျော့ပျော့ ခေါင်းအုန်း ကူရှင်လေးတွေခံပေးထားနိုင်ပါတယ်။ ဗီဒိုလိုမျိုး ပရိဘောဂပစည်းတွေကို ကလေးဆွဲရင်မပြိုလဲနိုင်အောင်နံရံနဲ.တွဲပြီးသံရိုက်ထားမယ်။ မြင့်ရာကိုတက်ပြီးရင် ဘယ်လိုအနောက်ပြန်လှည့်ပြီးဆင်းရမယ်ဆိုတာ သင်ပေးထားမယ်။ obstacle course ခုန်ပြန်ကျော်လွားသွားရတဲ့ခက်ခဲတဲ့လမ်းလေးဖန်တီးပေးပြီး ပန်းတိုင်မှာ သူလိုချင်တဲ့ အရုပ် ပစ္စည်း လေး ရအောင်ဖန်တီးပေးထားမယ်။

Fine motor skill အတွက်လုပ်ပေးနိုင်တာတွေကတော့ non toxic crayon, marker နဲ့ စုတ်တံတွေကိုသုံးပြီးတော့ စာရွက်လွတ်ပေါ်မှာပန်ချီဆွဲစေမယ်။အရွယ်မျိုးစုံရှိတဲ့ပစ္စည်းတွေကို ကောက်တတ်အောင်သင်ပေးမယ်။ ကစားစရာတွေကို တန်းစီထားပြီး တောင်းတခုနဲ. လိုက်ကောက်တိုင်းကစားမယ်။ ဒါဟာနောက်ပိုင်းမှာ ကစားပြီးရင် ပြန်သိမ်းတတ်တဲ့အကျင့်ဖြစ်အောင် အစပျိုးနိုင်တဲ့အရာဖြစ်ပါတယ်။ ရေခွက်ကနေ ရေမော့သောက်တတ်အောင်သင်ပေးမယ်။ရေကိုနည်းနည်းချင်းပဲထပ်ဖြည့်ပေးမယ်။ ရေခွက်တခုထဲကရေကိုနောက်ခွက်တခုထဲကိုပြောင်းထည့်စေတာ၊အကျီကျယ်သီး အဖြုတ်အတပ်လုပ်တာ၊ ဘူးခွက် မျိုးစုံ အဖွင့်အပိတ်လုပ်တာ၊ ဇစ်အဖွင့်အပိတ်လုပ်တာကိုသင်ပေးမယ်။ အရောင်တူပစ္စည်းလေးတွေရွေးပြီး အရောင်တူတဲ့ဘုံးတခုထဲမှာ သွားထည့်စေတာ matching game၊လေးထောင့် အ ဝိုင်းစတဲ့ shape မျိုးစုံကိုခွဲစေတဲ့ shape sorting game၊ ပုလင်း သို့ ရေသန့်ဘူးတခုထဲကို ဖရောင်းတိုင်စတဲ့ ရှည်ရှည်အတံလေးတွေထည့်စေတာတွေကလည်း ကလေးရဲ့ မျက်လုံး လက်ချောင်းနဲ့ ဦးနှောက်ကို တပြိုင်တည်းဘယ်လိုအသုံးပြုနိုင်မလဲဆိုတာ ကစားရင်းသင်ယူမိစေပါတယ်။

Cognitive skill -ဒီအရွယ်မှာ သူ.ဟာကိုယ့်ဟာဆိုတာကို နားလည်သဘောပေါက်နိုင်တဲ့အတွက် ဒါက မေ့မေ့ အကျီ, ဒါက သမီးအကျီ စသဖြင့်ပြောပေးပါ။ သူ့အလှည့်ကိုယ့်အလှည့်သိတတ်အောင်၊ကစားစရာတခုကို မေမေ့အလှည့် သမီးအလှည့် ဆိုပြီး ကစားပေးမယ်။cognitive skill တိုးတက်အောင် moral story သင်ခန်းစာပေးတဲ့ ပုံပြင်ပြောတာ စာအုပ်ဖတ်တာများများလုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။Catagory game- တိရိစာန်လေးတွေ၊ စားစရာ အသီးတွေ၊ အကျီအ၀တ်အစား စသဖြင့် အမျိုးအမယ်ခွဲပြီး ဘုံး တခုဆီမှာ ထည့်စေတာ၊ ရေခွက်ထဲမှာ ဖော့တုံးကျောက်ခဲစတဲ့ပစည်းမျိုးစုံချ ပြပြီး လေးတဲ့အရာ ရေထဲမြုတ်ပြီး ပေါ့တဲ့အရာပေါ်တဲ့ဆိုတဲ့physic သဘောတရားတွေကိုလည်း ကစာရင်းသင်ပေးလို့ရပါတယ်။Pretend play – ဟင်းချက်တိုင်း ကစားတာ၊ အရုပ်လေးတွေကို ရေတိုက်တာ မုန်.ကြွေးတာ၊ တံပျက်စည်းလှည်းတာ လူကြီးလုပ်တာအကုန်လိုက်လုပ်ချင်တတ်တဲ့အတွက် သူ.အတွက်သီးသန်. အသေးစား ကစားစရာလေးတွေပေးကစားနိုင်ပါတယ်။

Language skill – စကားများများပြောမယ်။ သူပြောနေတာကို နားမလည်ရင်တောင်နားလည်သလို စကားပြန်ပြောမယ်။ သူလက်ညိုးထိုးတဲ့အရာတိုင်းရဲ.နာမည်ကိုပြောပြမယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်း ကိုထောက်ပြပြီး နာမည်တွေပြောပြမယ်၊ ကလေး သိတာသေချာရင် ပြန်ပြီး quiz လုပ်လို.ရပါတယ်။ ခဏခဏ quiz လုပ်ခြင်းကိုတော့ကလေးစိတ်ရှုပ်နိုင်တဲ့အတွက်ရှောင်စေချင်ပါတယ်။ စကားပြောရင် နာမ်စားသုံးတာမျိုးမလုပ်ပဲ ပစည်းရဲ.နာမည်ကိုသာသတိထားပြီးပြောပေးသင့်ပါတယ်။ ဥပမာ- ဟိုဟာယူလိုက်ပါအုန်း၊သူ.ကိုပေးလိုက်လေ လို.ပြောမယ့်အစား ပန်းသီးလေးယူလိုက်ပါအုန်း၊ ၀က်၀ံလေးကိုပေးလိုက်လေ

Social emotional skill – playdate လုပ်တာ၊မကြာခဏ အပြင်ထွက် ပြီးလူတွေကိုမြင်စေတာ၊စကားပြောစေတာက social skill ကို တိုးတက်စေမယ်။ စိတ်ခံစားမှုကိုသိရှိအောင် emotion game စက္ကူအိပ်ပေါ်မှာ မျက်နှာပုံစံမျိုးစုံဆွဲပြီး ပျော်တာ၊စိတ်တိုတာ၊စိတ်မကောင်းတာ စသဖြင့် ပြောပြနိုင်တယ်။ ကလေးကို emotionally secure စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုံခြုံမှုရှိအောင်ကြင်ကြင်နာနာဖက်ပေးအနမ်းပေးပါ။ကလေးကအရုပ်တွေကိုပစ်ပေါက်နေရင်ကိုယ်ချင်းစာစိတ်ဖြစ်တတ်အောင်သူတို..နာသွားမှာပေါ့ဆိုပြီးအရုပ်လေးတွေကိုလည်း ကြင်ကြင်နာနာဆက်ဆံပြပါ။.အတူတူကစားရမယ့်အဖော်မရှိရင်လည်း အရုပ်ကလေးတွေနဲ. pretend play ကစားတာ role play ကစားတာတွေက လည်း social emotional skill ကိုတိုးတက်စေပါတယ်။

ဒီကစားနည်းလေးတွေကို ကလေးက စိတ်မဝင်စားရင် မကစားချင်ရင် နည်းနည်းကြီးလာတဲ့အခါ ထပ်ကြိုးစားကြည့်ပါ။ သူတို့အရွယ်နဲ့စိတ်ဝင်စားမှုဟာအမြဲပြောင်းလဲနေတတ်လို့ဒီနေ့မှာ စိတ်မဝင်စားပေမယ့် နောက်တနေ့စိတ်ဝင်စားပါလိမ့်မယ်။

သိလိုစိတ်ပြင်းတဲ့ကလေးလေးတွေဖြစ်ဖို. (How to raise curious kids)

ကလေးတိုင်းကလေးတိုင်းဟာ မွေးရာပါသိလိုစိတ်၊စပ်စုလိုစိတ်ရှိကြပါတယ်။ ခွက်ထဲမှာဘာရှိလဲဖွင့်ကြည့်တာ ဗူးကိုလှုပ်ခါပြီး အထဲကပစည်းကိုအပြင်ရောက်အောင်လုပ်တာ၊ အ၀တ်စောင် တခုခုအောက်မှာဘာရှိလဲ လှန်ကြည့်ချင်တာတွေက ကလေးတိုင်းလုပ်လေ့ရှိတဲ့အမူအကျင့်လေးတွေပါ။ သူတို.ရဲ.မွေးရာပါသိလိုစိတ်လေးတွေကို ဘယ်လိုနည်းလမ်းမှန်မှန်နဲ.ပြုစုပျိုးထောင်ပေးမလဲဆိုတာ The Montessori Toddler စာအုပ်ထဲမှာပါတဲ့အချက် ၇ချက်ကို ယူပြီးမေမေဖေဖေတွေအလွယ်ဖတ်နိုင်အောင်ကောက်နှုတ်ဘာသာပြန်ပေးထားပါတယ်။

1. Follow the child : let them lead. ကလေးကို ဒီအရွယ်မှာတော့ဖြင့်ABC သင်မယ် ဒီအရွယ်မှာအရောင်တွေသင်မယ်၊တိရိစာန်နာမည်လေးတွေသင်မယ်၊ Math သင်မယ်၊စာရေးတတ်အောင်သင်မယ်စသဖြင့် Timeline အတိုင်းမသွားပဲ သူသိလိုစိတ်ပြင်းပြနေတဲ.အရာတခုကို သိချင်တဲ့အချိန်မှာပြောပြသင်ပြပေးတာပိုကောင်းပါတယ်။ ( ဥပမာ- ကလေးလေးတွေကို စာအုပ်ဖတ်ပြတဲ့အခါ စာအုပ်ပုံပြင်ထဲကအတိုင်းမသွားပဲ သူလက်ညိုးထိုးတာကို ပြောပြပါ။သူစိတ်၀င်စားနေတဲ့အရာတခုခုနဲ.စော့နေတဲ့အချိန်မှာ မေ့မေ့ကိုဒါလေးလုပ်ပြပါအုန်းဟိုဟာလေးလုပ်ပြပါအုန်းလို.ခိုင်းတာ၊ ဒါဘာလဲဆိုပြီးခဏခဏquiz လုပ်တာတွေက ကလေးတွေရဲ.အာရုံစူးစိုက်မှုကို အဟန်.အတားဖြစ်စေတဲ့အတွက်တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ကျဉ်ပေးသင့်ပါတယ်။ ကလေးအရွယ်မှာသူတို.လုပ်ချင်တဲ့အရာလုပ်နေရတာကိုက သူတို.အတွက်သင်ယူမှုတခုပါ။

2. Encourage hands on learning: let them explore ကလေးကိုငယ်သေးတာပဲ သူတို.နဲ.မဆိုင်ဘူးဆိုပြီး ထမင်းဟင်းချက်တာ သန်.ရှင်းရေးလုပ်တာ တွေမှာ ဘေးဖယ်ထားပြီး သူ.အရွယ်အလိုက်စော့ရမယ့်အရုပ်လေးပဲပေးစော့တာမျိုးဆိုရင် သူတို.ရဲ. သိလိုစိတ်ကို ပျိုးထောင်ပေးရာမရောက်ပါဘူး။ ကလေးဘယ်လောက်ငယ်ငယ်သူ စိတ်၀င်စားတဲ့ပုံပြရင် သူနဲ.ကိုက်တဲ့ အရွယ်အသေးစား တံမျက်စည်းလေးတွေ အနရာယ်မရှိတဲ့ အိုးခွက်ဒန်အိုးတွေနဲ.ကစားတာကိုခွင့်ပြုပေးပါ။ သူတို.သိလိုတဲ့အရာတခုကို သူတိုကိုယ်တိုင်ကိုင်တွယ် ရှာဖွေခွင့်ပေးပါ။ (ဥပမာ- ထမင်းကဘယ်ကရတာလဲမေမေဆိုရင် ထမင်ကဆန်ကရတာပေါ့လို.ဖြေတာထက် ကလေးကို ဆန်အိုးနားခေါ်သွားပြီး ဒါကဆန် ဒါကထမင်းအိုးပြီးရင်ရေထည့်ပြီးဒီလိုခလုပ်နှိပ်ရင် ထမင်းဖြစ်တယ်ဆိုပြီး သူတို.ကိုလေ့လာကိုင်တွယ်ခွင့်ပေးပါ။ ကလေးမေးတဲ့မေးခွန်းရဲ.အဖြေကိုသိနေရင်တောင်တခါတလေ lets find out together ဆိုပြီး အတူတူအဖြေရှာတာက ကလေးတွေရဲ.သိလိုမှုကိုပျိုးထောင်ပေးရာရောက်ပါတယ်။

3. Include the child in daily life : let them be included နေ.တဓူ၀လုပ်တဲ့အလုပ်တွေမှာသူတို.ကိုလဲပါ၀င်ခွင့်ပေးပါ။ သူတို.က မေမေဘာလုပ်နေလဲဆိုတာ သိပ်စပ်စုချင်ကြပါတယ်။ သူတို.ကိုယ်တိုင်လဲ အရေးပါတဲ့မိသားစု၀င်တယောက်သိပ်ဖြစ်ချင်ကြပါတယ်။ အဲ့လို သိလိုစိတ်ပျင်းပျတဲ့အချိန်မျိုးမှာ ကလေးက ကလေးလိုနေ ဆိုတာထက်သူလုပ်နိုင်မယ့်အရာလေးတွေကို ခိုင်းစေပေးသင့်ပါတယ်။ (ဥပမာ- ထမင်းပွဲပြင်တော့မယ်ဆို ပန်းကန်တွေယူသွားခိုင်းတာ ဆေးပြီးသာပန်းကန်တွေသုတ်ပေးတာ၊ အ၀တ်လျော်တာသူနဲ.အရပ်မှီမဲ့နေရာလေးမှာ အ၀တ်လှန်းတာ) ကလေးတွေနဲ.တူတူအလုပ်လုပ်ရတာ ရှုပ်ပြီး အလုပ်မတွင်ဘူးလို. မေမေတွေထင်ကြပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့်ဒီလိုကလေးတွေစိတ်၀င်စားတဲ့အချိန်မျိုးမှာအလုပ်ဖြစ်ဖြစ်မဖြစ်ဖြစ် သင်ထားပေးတာက ကလေးနဲ.မေမေရင်းနှီးမှုပိုရှိစေသလို ကလေးတွေရဲ.မိမိကိုယ်ကိုယုံကြည်မှုတိုးစေပြီး အရွယ်ရောက်တဲ့အချိန်မှာ အိမ်မှုကိစတွေကိုကောင်းကောင်းလုပ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

4. Go slow: let them set their own pace ကလေးလေးတွေက သူတို.လုပ်နေတဲ့အရာတခုကိုလောတာကိုမကြိုက်ပါဘူး သူတို.ကEnjoy the process rather than the product.ကျမတို.လူကြီးတွေကအလုပ်တခုမြန်မြန်ပြီးဖို..အရေးကြီးပါတယ်။ (ဥပမာ-ကျောင်းသွားခါနီးအကျီ၀တ်တာဖိနပ်စီးတာ၊ သူတို.အတွက်ကြာပေမယ့် မိဘတွေကလောလေလေ သူတို.က ပိုပြီးမလုပ်လေလေပို ကြာလေလေဖြစ်တတ်တာမို. သူတို.ကိုမလောမိဖို.လိုပါတယ်။ နောက်ကျတတ်ရင်စောစောပြင်ဆင်ပါ)

5. Help me to help myself: let them be independent and responsible ကလေးကို သူ.ဘာသာသူလုပ်တတ်ဖို. အခွင့်အရေး ပတ်၀န်းကျင်အနေအထားကိုပေးပါ။ အပြင်သွားလို.သူ.ဘာသူဖိနပ်စီးစေချင်ရင် သူမှီမယ့်နေရာမှာ ဖိနပ်ကိုထားပါ။ သူ.ဘာသာအကျီ၀တ်တတ်စေချင်တယ် ကလေးက ကျယ်သီးမချွတ်တတ်သေးရင် အဆင်သင့် ကျယ်သီးဖြုတ်ပေးထားပါ။ ကလေးအကူအညီလိုရင် ကူညီဖို. ဘေးနားမှာ အသင့်နေပါ။ အားမလိုအားမရဖြစ်ပြီး ကလေးမမေးပဲ ၀င်ကူတာမျိုးမလုပ်မိအောင်ကြိုးစားပါ။ ကလေး မလုပ်တတ်သေးတဲ့အရာကို သင်ပေးချင်ရင် စကားပြောရင်း လုပ်ပြတာကိုရှောင်ပါ။ (ဥပမာ- ဖိနပ်ကြိုးချည်တတ်အောင်သင်ချင်ရင် ဒီကြိုးကိုဒီဘက်ကိုထိုးဟိုဘက်ကိုပြန်လာဆိုပြီးပြောရင်လုပ်မယ့်အစား ကြည့်နော် ဆိုပြီး တိတ်ဆိတ်စွာတဆင့်ပြီးတဆင့်လက်တွေ.ပြသပေးမယ်ဆိုပိုတတ်လွယ်ပါတယ်) ကလေးလုပ်တာ၀င်မကူရဘူးဆိုပေမယ့် သတ်မှတ်ချိန်အတွင်းမှာ မပြီးတော့ဘူးဆိုရင်တော့ ဒီနေ.တော့ မေမေကူပေးတော့မယ် နောက်နေ.ကျ ပြန်ပြီးလေ့ကျင့်မယ်နော်ဆိုပြီး လုပ်ပေးလို.ရပါတယ်။

6. Encourage creativity: let them wonder တကယ့်လက်တွေ့အသုံး၀င်တဲ့လှုပ်ရှားမှုတွေကို ကလေးကပိုပြီးလုပ်ရလေလေ ကလေးရဲ.ထိုးထွင်းဉာဏ်ပိုပြီးရင့်သန်လေလေပါပဲ (ဥပမာ- အသံမြည်တဲ့battery operated မီးရောင်စုံအရုပ်တွေကို လက်နဲ.နှိပ်ပြီးကစားတာထက် ဘူးလေးတွေခွက်လေးတွေကို ဖွင့်ပိတ်တာ zip အဖွင့်အပိတ်လုပ်တာ ဖိနပ်ကြိုးကို အပေါက်ကနေ ဟိုဘက်ဒီဘက်ထိုးတာတွေကစေ◌ျးသက်သာတဲ့ Montessori ကစားစရာတွေပါပဲ) Pretend play ဆရာ၀န်လုပ်တန်းကစားတာ၊ ဆရာမလုပ်တန်းကစားတာ ဟင်းချက်တန်းကစားတာ ပန်းချီဆွဲဖို. လိုအပ်တဲ့ပစည်းတွေကိုပေးထားတာကလည်းကလေးရဲ.ဖန်တီးနိုင်မှုကို အားပေးရာရောက်ပါတယ်။ ကလေးတွေပျင်းလို.ဂျီကျတဲ့အခါ TV ဖွင့်ပြတာ game ကစားတာမျိုးတန်းမလုပ်ခိုင်းပဲ allow boredom. ကလေးတွေက လုပ်စရာမရှိပျင်းတော့မှသူတို.ရဲ. စိတ်ကူးစိတ်သန်းတွေကိုသုံးပြီး ရှိတဲ့ကစားစရာနဲ.ဘယ်လိုကစားရမလဲဆိုတဲ့ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှုကိုဖြစ်စေပါတယ်။

7. Observe: let them show us ကလေးတွေသူ.ဘာသာကစားတာကိုကြည့်ပြီးေ၀ဖန်မှုမလုပ်မိအောင်ကြိုးစားပါ။ သူ.ဘာသာသူကစားနေတာကိုပဲ video camera တလုံးလိုကြည့်နေခြင်းအားဖြင့် ကလေးရဲ. သူမတူတဲ့ ကစားနည်းဆန်းဆန်းတွေကိုတွေရမယ်၊ ပစည်းသုံးရင်ဘယ်လက်နဲ.ကိုင်လားညာနဲ.ကိုင်လား၊ ကလေးကဘယ်အရာကိုစိတ်၀င်စားလဲဆိုတာကိုလေ့လာပြီး သူ.အတွက်အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေမယ့်အရာကိုဖယ်ရှားမယ်၊လိုအပ်တဲ့ပစည်းတွေကို၀ယ်ပေးမယ်ဆိုရင် သိလိုစိတ်ကိုပိုပြီးပျိုးထောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

Ref:The Montessori toddler

Burmese American Home

အရွယ်အလိုက်ကလေးဖွံဖြိုးမှုကိုကူညီနိုင်မယ့် Activities လှုပ်ရှားမှုလေးများ (မွေးခါစမှ ၁နှစ်)

ကလေးတိုင်းဟာသူ့အသက်အရွယ်အတ်ုင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေမတူကြပါဘူး။ ဒါကိုဖွံ့ဖြိုးမှုမိုင်တိုင် ( Mile Stones) လို့ခေါ်ပါတယ်။ကိုယ့်ကလေးကိုအခြားကလေးနဲ,ယှဉ်ပြီး သို. မဟုတ်ကလေးအကြီးနဲ.ယှဉ်ပြီး စိုးရိမ်တတ်ကြတာသဘာ၀ပါပဲ။ မိဘတွေအနေနဲ. ကလေးတွေရဲ.ဖွဲ့ဖြိုးမှုကို ကူညီပေးနိုင်တဲ့လှုပ်ရှားမှုလေးတွေကို wonder weeks, fun baby learning games, what to expect year 1 စာအုပ်တွေကိုကိုးကားပြီးအတိုချုံးရေးပေးထားပါတယ်။

ကလေးတစ်ယောက် ဖွံ့ဖြိုးမှု မိုင်တိုင် အဓိက ၅မျိုးရှိပါတယ်။

Gross motor skill – ကြွက်သားအကြီးတွေလှုပ်ရှားနိုင်မှု မှောက်တာထိုင်တာ လေးဘက်သွား မတ်တတ်ရပ်တာ လမ်းလျောက်တာ

Fine motor skill – ပစ္စည်းကောက်တာ၊ ထမင်စား ဇွန်းကိုင်နိုင်တာ၊ ပုံစံမျိုးစုံပစ္စည်းတွေကို အပေါက်ထဲမှန်အောင်ထည့်နိုင်တာ

Language skill – ဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှု စကားပြောတာနားလည် ပြီလား၊ပြန်ပြောတတ်ပြီလား

Cognitive skill – အသိညာဏ် ထိုးထွင်းညာဏ် မှတ်ညဏ်စွမ်းရည်တိုးတက်လာမှု

Social emotional skill – ပြုံးပြရယ်ပြတာ၊ ဖေဖေမေမေကိုမှတ်မိနေတာ၊ အခြားကလေးတယာက်နဲ့တူတူကစားခြင်း ပေါင်းသင်းဆက်ဆံခြင်း

0-3 months – အာရုံငါးပါးနဲ.မိတ်ဆက်ပေးလိုက်ပါ။

Activities – အမြင်အာရုံနဲ. လက်ချောင်းလေးတွေသန်မာလာအောင်၁ပေလောက်အကွာမှာ အရောင်တောက်တောက်အရုပ်လေးတွေတွဲလောင်းချပေးပါ။ အမေရဲ.အတွေ.အထိက ဒီအရွယ်မှာအရေးကြီးတဲ့အတွက် များများဖက်ပြီးထိတွေ.ပေးပါ။ ဖွဖွလေး ခန္ဓာကိုယ်အနှံ.နှိပ်နယ်ပေးပါ။ ခြေထောက်နဲ့လက်တွေကိုဆန့်လိုက်ပြန်ကွေးလိုက်သာသာလှုပ်ရှားပေးပါ။ အသံမြည်တဲ့ဂျောက်ဂျက်လေးတွေ၊အသံမြည်တဲ့ လက်နဲ.ခြေထောက်မှာပတ်လို.ရတဲ. ချုလက်ကောက်လေးတွေအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။မတူညီတဲ့အရာ၀တ္ထူတွေရဲ. အတွေ.အထိကို သိအောင်လုပ်ပေးတဲ့ sensory စာအုပ်လေးတွေပေးကိုင်ပါ။ ဖတ်ပြပါ။Tummy time ပေးပါ။ Tummy time လုပ်တဲ့အချိန်မှာကစားစရာတခုကို ကလေး လှမ်းစွဲကိုင်နိုင်အောင် အရှေ့မှာ ၊ဘေးမှာထားပါ။ကလေးခြေထောက်နဲ့ကန်နိုင်တဲ့နေရာမှာ အသံမြည်တဲ့ကစား စရာကိုတွဲလောင်းချထားပါ။ ကလေးကိုစကားများများပြောပါ။မျက်နှာအမူအရာမျိုးစုံလုပ်ပြပါ။

4-6 months – လောကကြီးက ဖြစ်စဉ်တွေနဲ.မိတ်ဆက်ပေးလိုက်ပါ။

Activities- ဟိုဘက်ဒီဘက်မှောက်နိုင်လှန်နိုင်အောင်ကလေးနဲ. game လေးကစားပါ။ ခေါင်း.အုန်းလေးနောက်မှာခံပြီး ထိုင်ခိုင်းကြည့်မယ်။ Tummy time များများပိုပေးမယ်။ ကလေးနဲ. တူတူ၀မ်းလျားမှောက်ပြီးTummy time လုပ်ရင် ၊ကလေးရှေ့မှာ အရုပ်၊ ကြည့်မှန်လေးချပေးရင် Tummy time ပိုကြာကြာပေးနိုင်ပါတယ်။ Routine လေးတွေလုပ်ပေးပါ။ အစာစားခါနီးလက်ဆေး ထမင်းစားထိုင်ခုံမှာထိုင်တာ၊ အိပ်ခါနီးညအိပ်ရာဝင်ပုံပြင်ပြောတာစသဖြင့်လုပ်နေကျအလုပ်လေးတွေကို အစဉ်လိုက်လုပ်ပေးခြင်းဖြင့်ကလေးကဖြစ်စဉ်တွေကိုမှတ်မိနေစေပါမယ်။ကလေးကို စကားများများပြောပေးပါ။ sensory စာအုပ်တွေပေးကိုင်ပါ၊ ဖတ်ပြပါ။ဒီအရွယ်မှာသင့်တော်တဲ့ကစားစရာတွေကတော့ အရောင်စုံပြီးအသံထွက်တဲ့ကစားစရာ လှုပ်ရှားတဲကစားစရာတွေပါ။ အရုပ်အကြီးတခါပေးရင် တစ်ခု အသေး ၃ခုသာပေးရျ် ၂ ပတ်တခါ အသစ်ပြောင်းပေးပါ။ ဒီအရွယ်မှာပစ္စည်းတွေရဲ့မာမှုပျော့မှုထုထောင်းကြိတ်ချေရတဲ့အရသာကိုသင်ယူနေတဲ့ကာလမို့သတင်းစာ magazine အဟောင်းတွေကိုစုပ်ဖြဲခွင့်ပေးပါ။ သူတို့အရမ်းစိတ်ကြေနပ်စေပါတယ်။ လေယဉ်ပျံ ပြန်သလိုမျိုး ကလေး ခန္ဒာကိုယ်ကိုလေပေါ်မှာဝဲစေတာ မြင့်လိုက်နိမ့်လိုက် တကူးကူးကူး ကစားတာမျိုးကလည်း ဒီအရွယ်ကလေးတွေအတွက်အသဲအေးပြီးပျော်ရွှင်ရတဲ့ကစားနည်းပါပဲ။

7-9 months- မျက်စိရှေ့ကပျောက်သွားတိုင်း ပစ္စည်းတခုခု မရှိတော့တာမဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ object permanence တို.လိုလောကကြီးရဲ.သဘောတရားတွေကိုသိရှိပါစေ။

Activities – ကလေးကိုထိုင်စေပြီး သူ့ရှေ့မှာကစားပြပါ။ တူတူရေဝါးလုပ်တာ အရုပ်လေးတွေကို ဖွက်လိုက်ပြန်ပေးလိုက်လုပ်တာက object permanence သဘောတရားကို ပိုပြီးသိရှိစေပါတယ်။ ဒီအရွယ်မှာတတ်မြောက်ထားတဲ့စွမ်းရည်အသစ်တွေကိုလူကြီးတွေကိုပြန်လုပ်ပြတတ်ပါတယ်။ လက်ခုပ်တီးတာ၊ တာ့တာပြတာ၊ kiss ပေးတာတွေကိုသင်ပေးလို့ရနေပါပြီ။ လက်နဲ့ကိုင်ပြီးပစ္စည်းတွေကိုပါးစပ်ထဲထည့်တတ်နေပြီမို့အစားအစာအသစ်တွေနဲ့ မိတ်ဆက်ပေးပါ။ အပူအအေးကိုမိတ်ဆက်ပေးတဲ့အနေနဲ.ရေနွေးနွေးလေးနဲ. ရေခဲရေ ကိုပိတ်စလေးနဲ.တွေ.ထိစေတာ၊ အမာအပျော့ကိုမိတ်ဆက်ပေးတဲ့အနေနဲ.ခန္ဒာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းအမျိုးမျိုးကို ကိုင်တွယ်စေတာ၊ မီးအဖွင့်အပိတ်အလင်းအမှောင်နဲ.၊ တံခါးအဖွင့်အပိတ်ကိုသိစေတာ၊ လက်နဲ့ထုရိုက်ပြီးအသံမျိုးစုံထွက်တဲ့ကစားစရာ တူရိယာမျိုးစုံပေးကစားတာမျိုးလုပ်ပေးပါ။ တွားတွားနေတဲ့ကလေးကိုလှုပ်ရှားရာမှာ ပိုပြီးကျွမ်းကျင်လာအောင် မတ်တတ်ရပ်စမ်းချင်လာအောင် obstacles course လိုမျိုးသူလာရာလမ်းမှာ ခေါင်းအုံး size မျိုးစုံထားပေးထားတာ ခုံပုလေးတွေထားပေးတာက ကလေး ကိုchallenge လုပ်ရာရောက်သလို မိဘတွေနဲ.တူတူကစားနေရတဲ့အတွက် ပျော်ရွှင်မှုလည်းဖြစ်စေပါတယ်။

10-12 months – ကမ္ဘာလောကကြီးက အရာဝတ္တူတွေကိုစူးစမ်းလေ့လာခွင့်ပေးပါ။

Activities- ပရိဘောဂတခုကနေတခုကိုင်ပြီး တနေရာကတနေရာကူးသွားတတ်နေပြီ အချို့ကလေးတွေကလည်း လေးဘက်ထောက် ဖင်ရွေ့ပြီးသွားတာတွေကျွမ်းကျင်နေပြီ. ဒီအရွယ်မှာ အရာဝတ္တူတွေရဲ့သဘာဝကိုစပ်စုချင်စိတ်တွေအများဆုံးဖြစ်တဲ့အရွယ်မို့ သူတို့အတွက်အကောင်းဆုံးလေ့ကျင့်ခနိးကတော့ လွပ်လွပ်လပ်လပ်စူးစမ်းလေ့လာလို့ရအောင်အန္ဒရာယ်ကင်းတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်တခုကိုဖန်တီးပေးတာပါပဲ။ ကြိုတင်ကာကွယ်လို့မရတဲ့အန္ဒရာယ်ရှိတဲ့အရာ၊မလုပ်သင့်တဲ့အရာဆိုရင် မျက်နှာထားတင်းတင်းနဲ့ မလုပ်နဲ့လို့တားမြစ်လိုက်ပြီးတပြိုင်တည်းမှာပဲ ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတာကိုညွှန်ပြပေးမှုဟာလည်းလိုအပ်တဲ့စည်းကမ်းတခုဖြစ်ပါတယ်။ဘုံးတခုနဲ.တခုထပ်ပြီး Towerအမြင့်ကြီးဖြစ်အောင်လုပ်တာ၊ ကစားစရာပစည်းတွေကို ဘုံး အကြီး ကနေ အသေးတခုကိုပြောင်းတာ၊ ဘူးအခွံမျိုးစုံကို အဖွင့်အပိတ်လုပ်တာ၊ ဘောလုံးကိုပစ်ပြီးလိုက်ဖမ်းစေတာတွေလုပ်ပေးလို.ရသလို၊ အမေရဲ့လက်နဲ့ကိုင်ပြီးကလေးကိုမတ်တပ်ရပ်စေတာ၊ push cart လိုအနောက်ကနေတွန်းလို့ရတဲ့တွန်းလှည်းဖြစ်စေ၊ စက္ကူဘုံး လေးကိုဖြစ်စေ တွန်းပြီးလမ်းလျောက်စေခြင်းက လမ်းလျောက်နိုင်မှုကို အထောက်အကူပြုပါတယ်။ ဘီးလေးဘီး တပ်ဆင်ထားတဲ့ ထိုင်ကွင်းတွေကို အန္ဒရာယ်များပြီးအမှန်တကယ် ကလေး လမ်းလျောက်နိုင်မှုကိုနှေးစေတဲ့အတွက်ရှောင်ပါ။ လမ်းလျှောက်တတ်နေတဲ့ကလေးဆိုရင်လည်း pull toy လမ်းလျှောက်ရင်အနောက်ကနေ ပါလာတဲ့ မီးရထားလေးတွေ, ဘဲရုပ်လေးတွေကို ဆွဲသွားစေတာက ကလေးတွေကို လမ်းလျောက်ရတာပိုပြီးပျော်ရွှင်စေပါတယ်။

ကစားစရာအသစ်ပေးတော့မယ်ဆိုရင် ပထမဆုံးဘယ်လိုကစားရလဲပြပြီးကလေးကိုပေးပါ။ ဒါပေမယ့် ကစားစရာကိုဘယ်လိုအသုံးပြုမယ်ဆိုတာကလေးကိုပဲဆုံးဖြတ်ပါစေ။ ဒီအရွယ်ကလေးရဲ့ရည်ရွယ်ချက်ပန်းတိုင်က အရာဝတ္တူတခုကိုသူတို့ရဲ့အာရုံငါးပါးကိုအသုံးပြုပြီးစူးစမ်းလေ့လာဖို့ဖြစ်တယ်ဆိုတာသတိရပါ။ ဒီအချိန်မှာ ဒီလိုမကစားရဘူး ဘယ်လိုကစားရမယ်စသဖြင့်ကစားပုံအမှန်အတိုင်းထပ်ခါထပ်ခါသင်ပေးရင်ကလေးဟာကြာတော့စိတ်ပျက်လာနိုင်ပါတယ်။

၂ ပတ်တခါလောက် ကစားစရာအသစ်နဲ့ကစားပါစေ။ ကစားစရာတွေအများကြီးတခါတည်းဝယ်ပေးဖို့မလိုပါဘူး။ ရှိတဲ့ဟာကို rotate အလှည့်ကျပေးကစားပါ။မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းတွေ၊ ရေသန့်ဘူးအခွံထဲမှာ ကျောက်စလစ်ခဲတွေထည့်ပြီး သေချာလုံအောင်ပိတ်ပြီး အသံမြည်စေတာ၊ အိမ်မှာရှိတဲ့ အဖွင့်အပိတ်ပါတဲ့ဘူးခွက်မျိုးစုံ၊ ပဲမျိုးစုံနဲ့ဆန်စိတွေကလည်း ကလေးအတွက်ကစားစရာကောင်းတွေပါပဲ။

ကလေးအတွက် လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်ဖို. ပစ္စည်းအသေးအမွားတွေ၊ အချွန်အထက်တွေ ၊ဝါယာကြိုးတွေ ၊ပလပ်ပေါက်တွေကနေကာကွယ်ပေးထားမယ်။ ကလေးဆွဲရင်လဲပြိုနိုင်တဲ့ ပရိဘောဂတွေကိုဖယ်ထားမယ်။ ကလေးတစ်ယောက်ထဲကစားစေရင် အမေက ကလေးကိုလှမ်းမြင်နေရမယ်။ နောက်ဆုံးအရေးကြီးတဲ့အချက်ကကလေးရဲ. လုပ်နိုင်စွမ်း ဖွံ့ဖြိုးမှုမိုင်တိုင်တွေရောက်တိုင်းလည်းချီးကျုးပေးဖို့မမေ့ပါနဲ့။

ကလေးက အခုချိန်မှာ အခြားကလေးတွေထက် ၁လ ၂ လလောက်နောက်ကျနေတာကို စိတ်ပူပြီး အတင်းတွန်းအားပေးတာမျိုးမလုပ်မိပါစေနဲ.။ရေရှည်ကိုတွေးပါ။ ကလေးတိုင်း ၅ နှစ်ကျော်သွားရင်အားလုံး လမ်းလျောက်တတ်မယ် စကားပြောတတ်မယ် အစာစားတတ်မယ် ကစားတတ်မယ်။ လမ်းလျောက်နှေးတဲ့ကလေးတွေမှာlanguage, social လို အခြား အားသာချက်တွေရှိတယ် ။ မိဘမျိုးရိုးလိုက်ပြီး လမ်းလျောက်နှေးတာ စကားပြောနှေးတာတွေလည်းဖြစ်နိုင်တယ်။ ကလေးတယောက်နဲ.တယောက် personality မွေးရာပါကိုယ်ရေကိုယ်သွေးတွေမတူညီဘူး။ သူများကလေးတွေလျောက်ပြေးကစားချိန်မှာ သူကငြိမ်ငြိမ်လေးထိုင်ကစားချင်နေတာလည်းဖြစ်နိုင်တယ်။ ကိုယ်ကလေးကသူများနဲ.မတူရကောင်းလားလို.စိက်ပျက်နေမယ့်အစား ကိုယ့်ကလေးက Average မဟုတ်ပဲ unique ဖြစ်နေနိုင်တယ်ဆိုတာသိထားပါ။

ကလေးနဲ့တူတူအိပ်မလား ခွဲသိပ်မလား

မြန်မာမေမေတော်တော်များများက ထုံးတန်းအဆင်အလာအရ ကလေးရဲ့အဓိကတာဝန်ယူရတာကတကြောင်း၊အခန်းပိုမရှိမှု၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကဝေဖန်နိုင်တာကတကြောင်း၊ စိုးရိမ်တတ်ကြတာကတကြောင်း စတဲ့အကြောင်းကြောင်းကြောင့်ကလေးနဲ့ပဲတူတူအိပ်ကြတာများပါတယ်။ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့အရဒါက ရွေးချယ်စရာတခုတောင်မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီဘက်ခေါတ်မှာ working mom တွေများလာပြီးမျက်စိပွင့်နားပွင့် ဖြစ်လာတဲ့အခါကလေးတွေကို independent ဖြစ်တဲ့ကလေး ၊ကိုယ့်ကိုကိုယ်ယုံကြည်မှုရှိတဲ့ကလေးတွေဖြစ်အောင် သီးသန့်အခန်းခွဲလိုကြတယ်။

ဆုံးဖြတ်ချက်မချမှီလက်ရှိမိသားစုအခြေအနေကိုသုံးသပ်ပါ။ အားလုံးအတွက်အဆင်ပြေတယ် စိတ်ချမ်းသာတယ် ကိုယ့် core value နဲ့ကိုက်ညီနေရင် အပြောင်းအလဲမလုပ်ပါနဲ့။ကိုယ့်ကိုကိုယုံကြည်မှုရှိတဲ့ကလေးကအခန်းခွဲမှ ဖြစ်လာမှာမဟုတ်သလို ကလေးနဲ့မေမေတူတူမအိပ်တိုင်းလည်း ကလေးရဲ့မိဘကိုတွယ်တာမှုအချစ်လျော့တာ ယုံကြည်မှုလျော့တာတွေဖြစ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ ဖြစ်တည်မှုဖြစ်နိုင်မှုဟာ သူဘယ်နေရာမှာ အိပ်တယ်ဆိုတာထက် မိဘတွေကသူ့ကိုစိတ်လုံခြုံမှုဘယ်လောက်ပေးနိုင်လဲ၊ သူ့ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့အနေအထိုင်အပြုအမူအပြောအဆိုတွေက အများကြီး influence လုပ်နိုင်ပါတယ်။

တူတူအိပ်ခြင်းရဲ့ကောင်းတဲ့အချက်

ညဘက်နို့တိုက်ရတာပိုလွယ်တယ်။

အိပ်ရာမှထစရာမလိုပဲကလေးလိုအပ်ချက်ကိုဖြည့်စည်းနိုင်တယ်။

ခဏခဏမထရလို့အချို့မိဘတွေအတွက်အိပ်ရေးပိုဝတယ်။

ကလေးကိုအနီးကပ်စောင့်ရှောက်နိုင်လို့မေမေတွေ စိတ်ပူပင်သောကလွန်ကဲခြင်းလျော့နည်းမယ်။ စိတ်ကြည်နူးရမယ်။

မိသားစုနွေးနွေးထွေးထွေးခံစားရမယ်။သံယောဇဉ်ပိုခိုင်မာစေတယ်။

ကလေးရဲ့စိတ်လုံခြုံမှုကိုလည်းပေးနိုင်တဲ့အတွက်ယုံကြည်သူတွေက ကလေးကိုပိုပြီး ကိုယ့်ကိုကိုယုံကြည်မှုရှိပြီး မိဘကိုသိတတ်တဲ့ကလေးဖြစ်မယ်လို.ယုံကြည်ကြတယ်။

တူတူအိပ်မယ်ဆိုရင်သိထားသင့်တဲ့အချက်

Safety ဖြစ်ဖို့အတွက် မွေးခါစတူတူသိပ်မယ်ဆိုရင် ကလေးကို အမေဘက်မှာပဲသိပ်ပါ။ အဖေအမေကြားမှာမသိပ်ပါနဲ့။

ကုတင်အစွန်းမှာကလေးကိုပြုတ်မကျအောင်ကာထားတဲ့ပစ္စည်းက အသက်ရှုလို့ရတဲ့ ဇကာပေါက်လေးတွေပါနေရင်ကောင်းပါတယ်။

မွေ့ရာက အရမ်းပျော့ပြီး စောင်တွေခေါင်းအုန်းတွေအရုပ်တွေအများကြီးမရှိနေရပါဘူး။

ခွဲအိပ်ခြင်း/အခန်းခွဲခြင်းရဲ့ကောင်းတဲ့အချက်

Sleep train လုပ်ရတာပိုလွယ်တယ်။ ကလေးကိုအိပ်ချိန်မှန်စေတယ်။

တစ်ယောက်တည်းအိပ်ခြင်းကကလေးရောလူကြီးပါနှစ်ချိုက်ချိုက်ပိုအိပ်ပျော်တယ်။

တူတူအိပ်နေရာက ရုတ်တရက်ခွဲရတဲ့အခါ ကလေးတွေမှာ intense separation anxiety ဖြစ်မှာမစိုးရိမ်ရဘူး။

ညဘက်ကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်တဲ့ကလေးဟာ behavioral problems ဖြစ်တာနည်းပြီး နေ့ဘက်မှာပိုရွှင်လန်းမယ်။

ယုံကြည်သူတွေက အမေနဲ့ကြာကြာတူတူအိပ်တဲ့ကလေးဟာ လူကြီးဖြစ်တဲ့အထိ separation problems အစွဲအလန်းကြီးတဲ့ ပြသနာတွေကိုဖြစ်စေတယ်။ Relationship တခုအဆုံးသတ်တဲ့အခါ ခံစားရလွယ်စေတယ်။

အခြားဝေဖန်သူတွေကလည်း ကလေးနဲ့တူတူအိပ်ခြင်းဟာ မိဘတွေကိုမှီခိုလွန်မှုတွေ dependent ဖြစ်စေတယ်ဆိုပြီးအားမပေးကြဘူး။

ဒါတွေအကုန်လုံးက theory သာဖြစ်ပြီး တကယ်ရေရှည်သေသေချာချာလေ့လာထားတဲ့ RCT တွေမရှိသေးပါဘူး။

ဒါကြောင့် အခန်းခွဲတော့မယ်ဆိုရင်ဘာကြောင့် အခန်းခွဲချင်ရတာလဲဆိုတာ ပြန်သုံးသပ်ပါ။ မိသားစုတစုနဲ့တစုမတူနိုင်တဲ့အတွက် တစ်ယောက်အတွက် အကျိုးရှိပေမယ့်နောက်တယောက်အတွက်အကျိုးရှိချင်မှရှိမှာပါ။

Burmese American Home

Baby Led weaning Part II- Basic Principle (ကလေးကို ကိုယ်တိုင်ဦးဆောင်ပြီးစားစေတော့မယ်ဆိုရင် သိထားသင့်တဲ့အချက်များ)

အခု BLW ရဲ.ကောင်းကျိုး ဆိုးကျိုးတွေကိုသိလို. မေမေတွေ စလုပ်ဖို. ဆုံးဖြတ်တယ်ဆိုရင် သိထားရမယ့်အချက်တွေကို ရေးပေးထားပါတယ်။

ကလေးကို ကိုယ့်ဘာသာ စစားစေတော့မယ့်ဆိုရင် အောက်ပါအချက်တွေနဲ. အရင်ပြည့်စုံရပါမယ်။

  • ကလေးက အနည်းဆုံး ၆ လပြည့်ရပါမယ်။
  • ကလေးက အကူအညီမပါပဲ ငုတ်တုတ်ထိုင်နိုင်ရပါမယ်။
  • Tongue Thrust Reflex- ကလေးပါးစပ်လေးပေါ်မှာ မေမေရဲ.လက်ညိုးလေးတင်လိုက်ရင် လျှာနဲ.ပြန်ပြန်ထိုးတတ်တဲ့ အကျင့်လေးပျောက်သွားမှစပါ။
  • ကလေးက အစာကို စိတ်၀င်တစားရှိပြီး စားချင်နေတဲ့ပုံရှိရပါမယ်။ သူ.ကိုခွံ.ကျွေးတဲ့အစာကို လက်နဲ.ကိုင်ချင်တာ အမေစားတဲ.အစာ ကိုလုပြီးစားချင်နေတာတွေက ကလေးရဲ. BLW စဖို.အတွက်အဆင်သင့်ဖြစ်နေမှုကို ပြပါတယ်။
  • ကလေးက အစာ /ပစ္စည်းတခုခု ကိုကိုင်ပြီး ပါးစပ်ထဲထည့်တတ်တဲ့ အကျင့်လေးစဖြစ်နေပြီ။

ကလေးကတော့ အချက်အားလုံးနဲ. ပြည့်စုံနေပြီ။ ဘယ်လိုစကြမလဲ?

ကလေးအဆင်သင့်ဖြစ်ပေမယ့် လူကြီး အဆင်သင့်ဖြစ်ဖို.လိုပါတယ်။ စိတ်ဆုံးဖြတ်ပြီးရင်တော့ ဖေဖေမေမေတွေ အစာစားတဲ့အချိန်တိုင်း ကလေးကိုမတ်မတ်ထိုင်လို.ရတဲ. highchairထဲထည့်ပြီး စားစရာတခုခုပေးပါ။ ကစားစရာ အရုပ်မပေးပါနဲ.။ ကလေးကိုရှုပ်ထွေးစေပါတယ်။

မိသားစုထမင်း၀◌ိုင်းဆိုပေမယ့် လူစုံစရာမလိုပါဘူး။ ကလေးနဲ. အမေသို. အဖေ လူကြီးတစ်ယောက်ရှိနေရင်ရပါတယ်။

၆လလောက်မှာစတော့မယ် ဆိုရင် နို.ကရတဲ့အဟာရကအရေးကြီးတဲ့အတွက် ဖြည့်စွက်စာမကြွေးမှီ မိနစ်၃၀လောက်မှာ အမေနို./ ဖော်မြူလာကိုအရင်တိုက်ပါ။ ဘာလို.လဲဆိုတော့ ကလေးက အရမ်းဆာနေရင်ဖြစ်ဖြစ် အရမ်းဗိုက်၀နေရင်ဖြစ်ဖြစ် ဖြည့်စွက်စာ ကို ကိုယ့်ဘာသာစားချင်စိတ်နည်းနိုင်လို.ပါ။ နည်းနည်းကြီးသွားရင်တော့ ၁နာရီအလို လောက်မှာ နို.တိုက်ပြီး တဖြည်းဖြည်းနောက်ဆုတ်သွားပါ။ ၁နှစ်အောက်ကလေးက နို. ၂၄- ၃၂ အောင်စလောက် လိုပြီး ၁နှစ်အထက် ကလေးကတော့ နို./နွားနို. ၁၆အောင်စလောက်လိုပါတယ်။

အစာမစားမှီလက်ကိုစင်ကြယ်စွာဆေးပေးပါ။

စစချင်းကြွေးတဲ့အစားအစာဟာ နုညံ.ပျော့ပျောင်းတဲ့အစာပဲဖြစ်ရပါမယ်။ ကန်ဇွန်းဥပြုတ်၊ ကြက်ဥ၊ အသီးပျော့ပျော.(ငှက်ပျောသီး၊ကီဝီသီး၊လိမော်သီး၊ဖရဲသီး)ခေါက်ဆွဲပုံစံမျိုးစုံပျော့ပျော့။ အစာရဲ.အမာအပျော့ကို မေ့မေ့လက်မလေးနဲ. ညှစ်ကြည့်ပါ။ ကြေလွယ်ရင် ကလေးလည်ချောင်းမှာ မတစ်နိုင်ပါဘူး။

အစာကို ကလေးကိုင်လို.ရတဲ့အရွယ် မေမေလက်သန်းအရွယ်လောက် အချောင်းလေးတွေခွဲစိတ်ပေးပါ။ ကလေးတွေက ၁ နှစ်အောက်မှာ pincer grasp လက်မနဲ.လက်ညိုးနဲ့ညှပ်ပြီးကောက်တတ်တဲ့စွမ်းရည် မှာမကျွမ်းကျင်သေးပါဘူး။ အဲ့ဒါကြောင့်အတုံးသေးသေးလေးတွေအစားအချောင်းလေးတွေဆိုရင် တော့သူတို.လက်တခုလုံးPalmer grasp နဲ.ကိုင်ပြီးစားနိုင်ပါလိမ့်မယ်။အဲ့လိုလက်ချောင်းပုံအစာကိုကိုက်စားတာက လျှာကိုလှုပ်ရှားပြီးအစာတခုကို ဘယ်လိုပါးစပ်အရှေ့ကနေအနောက်ကို သွင်းရမလဲဆိုတာ ကလေးတွေကိုသိရှိစေပါတယ်။

နောက်ပိုင်းကလေးစားနိုင်လာပြီဆိုရင် ဖေဖေမေမေတို.စားတဲ့အစာကိုပဲကြွေးပါ။ ထမင်းဟင်း၊ခေါက်ဆွဲ၊ မုန်.ဟင်းခါး၊ အုန်းနို.ခေါက်ဆွဲအကုန်ကြွေးလို.ရပါတယ်။ အသားကြွေးမယ်ဆိုရင်သေချာကျက်အောင်ချက်ပါ။သေးပြီးလုံး၀◌န်းတဲ့အသီးတွေကိုကြွေးမယ်ဆိုရင်မ ၄ခြမ်းခွဲပါ။

အကုန်ကြွေးနိုင်တယ်ဆိုပေမယ့် အစာမှာပါတဲ့ ဆားဓာတ်ကို သတိပြုပါ။ ၁ နှစ်အောက်ကလေးလိုအပ်တဲ့ ဆားဓာတ်က ၁ gram( လက်ဖက်ရည်ဇွန်းရဲ. ၁၀ပုံပုံ ၂ ပုံလောက်ပဲရှိပါတယ်။ဇွန်းဖျားလေးလောက်ပါပဲ။) ကျမကတော့ဟင်းချက်ရင် ငံပြာရည် ဆားမထည့်ခင် ကလေးအတွက် သည်းသန်.ဖယ်ပေးထားလိုက်ပါတယ်။ အပြင်က၀ယ်စားလို. အရမ်းငံ တဲ့အစာတွေဖြစ်နေရင် ရေအရင်ဆေးချတာတို. ရေနဲ.ရောတာတို.လုပ်ပါတယ်။

မကြွေးရမယ့်အစားအစာတွေကယေဘူယပြောရရင် ကလေးလည်ချောင်းမှာ တစ်နိုင်တဲ့ လုံး၀◌န်းတဲ့အစာတွေရယ်၊ မာကျောတဲ့အစာတွေရယ်၊ စေးကပ်တဲ့အစာတွေရယ် (ဥပမာ-သကြားလုံး၊ကပ်စေးနဲ.၊ပီကေ၊ပေါက်ပေါက်ဆုတ်၊ကြက်ဥချောင်း၊၀◌က်ဥချောင်း၊အစေ့အဆန်၊ အသား အတုံးလိုက်၊ မချက်ရသေးတဲ့ဆန်စေ့ ပဲစေ့၊ မြေပဲထောပတ်၊အရိုးပါတဲ့ငါး၊အသီးခြောက်)

စားစရာကို highchair ပေါ်တင်ပေးပြီးပြီဆိုတာနဲ. ကလေးကိုပဲ control ပေးပါ။ စိုးရိမ်ရင် မျက်ခြေမပျက်ကြည့်နေလို.ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုမလုပ်နဲ.ဟိုလိုလုပ် ဒါလေးစားပါအုန်း ဟိုဟာလေးစားပါအုန်းလို. လက်နဲ.မခွံ.ပါနဲ.။ (ဒါကကျမအတွက်လည်းတော်တော်ခက်ခဲခဲ့တဲ့အရာပါ၊ အခုထိ သူ.ကိုစားစေချင်တဲ့အရာဆိုရင် သူ.လက်ထဲကိုထည့်ပေးတဲ့အကျင့်တော့နည်းနည်းရှိနေပါသေးတယ်)

ကလေးကို အစာတင်ပေးပြီး ဘယ်တော့မှ တယောက်ထဲ ခဏလေးတောင်မထားခဲ့ပါနဲ.။

ကလေးအစာစားတာကို မလောပါနဲ.။ သူစားနိုင်သလောက် စားချင်သလောက်စားတာကို လက်ခံပါ။ စိတ်ရှည်ရှည်စောင့်ပေးပါ။ အစာတွေကိုခွက်တခုကနေတခုပြောင်းပြီးစာတာ၊ အသီးတွေကိုအရည်ညှစ်ချတာတွေကသဘာဝပါပဲ။ အန္ဒရာယ်မရှိရင်မတားပါနဲ့။ သူတို့လွပ်လပ်စွာစူးစမ်းလေ့လာပါစေ။

အစာတွေကိုလွတ်ပစ်နေပြီ။ အောက်ချနေပြီ ။ ပန်းကန်ကိုတွန်းဖယ်မှောက်နေပြီဆိုရင်တော့ သူမစားချင်တော့လို.ပါ။ ကျန်နေတဲ့အစာတွေကိုနှမျောပြီး ပြန်စားစေတာ အတင်းခွံ့တာတွေမလုပ်ပဲ သူ့ရဲ့ appetite ကို အလေးထားပါ။ကျမတို့ရည်ရွယ်ချက်က ရည်ရှည်မှာ အစာဂျီးမများပဲကောင်းကောင်းစားတတ်တဲ့ကလေးလေးဖြစ်စေဖို့ပါ။ ကလေးက လုံးဝမစားပဲ ငြင်းဆန်နေရင် နောက် ၁ နာရီလောက်မှပြန်ကြွေးကြည့်ပါ။

အစာကြွေးတော့မယ်ဆိုရင် Highchair မှာပဲကြွေးပါ။ ပေါင်ပေါ်တင်ကြွေးတာ၊ အိပ်ချင်မူးတူးဖြစ်နေတဲ့အချိန်မှာကြွေးတာ၊ ကစားရင်းကြွေးတာ၊ ကားပေါ်မှာ ကြွေးတာတွေတတ်နိုင်သမျှရှောင်ပါ။

choking နဲ. gagging ကိုကွဲပြားအောင်သိပါ။ choking က ကလေးလည်ချောင်းမှာအစာတစ်နေတဲ့အရေးပေါ်အနေအထားပါ။ ကလေးကအသံမထွက်နိုင်ဘူးသွားရေတွေကျနေမယ်၊ gagging က ကျမတို.အာခေါင်ကိုလက်ချောင်းနဲ.ထိုးရင်ဘာ ပျို.လာတဲ့ခံစားချက်ပါ။ ကလေးတွေက အခုမှဘယ်လိုမျိုချရမလဲဆိုတာသင်ယူတုန်းဖြစ်တဲ့အတွက် အစာတွေအာခေါင်ကိုရောက်လာရင်ပျို.တတ်ပါတယ်။ ပြန်အန်ထုတ်တတ်ပါတယ်။ ဒါဟာ တကယ်အစာစားတတ်ဖို.လိုအပ်တဲ့အရာတစ်ခုပါ။ choking နဲ. gaggingဘာကွာလဲသိချင်ရင် ဒီ video မှာကြည့်ပါ။ https://youtu.be/uRrbZuP-pjk

၁နှစ်အောက်ကလေးကို ဆရာ၀န်ကမညွှန်ကြားပဲနဲ.ဖျော်ရည်တိုက်လို.မရသေးပါဘူး။ ၁နှစ်ကျော်ရင်တော့ ၄အောင်စလောက်တိုက်လို.ရပါတယ်။

၆လအောက်ကလေးကို ရေတိုက်လို.မရပါဘူး။ ၆လကျော်သွားရင် တနေ.ကို ရေ၄ အောင်စအများဆုံး တိုက်လို.ရပါတယ်။

အရမ်းအရသာပြင်းတဲ့ လူကြီးစာတွေမကြွေးရဲသေးရင်မကြွေးပါနဲ.အုန်း။ အရှေ့မှာပြောသလို ဟင်းချက်ပြီး အရသာ အချဉ်အစပ်တွေမခပ်ခင် သီးသန်.ခွဲထားလို.ရပါတယ်။

အသားဓာတ် အသီးအရွက်နဲ. ကစီဓာတ်မျှတအောင်ကြွေးပါ။ ကလေးစားတဲ့တမျိုးထဲကိုပဲနေ.တိုင်းမကြွေးပါနဲ.။ စစချင်းကြွေးတဲ့.အခါ ၂ရက် ၃ရက်လောက် ၁ခါ အသစ်အစမ်းကြွေးပေးပါ။

ကလေးကိုဘာကြွေးလဲဆိုတာကိုမှတ်ထားပြီး allergic reaction ဓာတ်မတည့်တဲ့. လက္ခဏာကို စောင့်ကြည့်ပါ။ ဒါက BLW မှမဟုတ်ပါဘူး ဖြည့်စွက်စာ စကြွေးတဲ့ကလေးတိုင်းအတွက်ပါ။

သွားပေါက်တဲ့အချိန်၊နေမကောင်းတဲ့အချိန်မှာ အစာသိပ်မစားတတ်သလို ၁နှစ်လောက်အရွယ်မှာ သူတို.ရဲ. လုပ်ရပ်နဲ. အမေတွေရဲ. reaction တုံ့ပြန်မှုကို စမ်းသပ်ချင်တဲ့စိတ်နဲ. အစာကြွေးတဲ့အချိန်အော်တာ အစာတွေအောက်ချတာ ပစ်ပေါက်တာတွေလုပ်တတ်ပါတယ်။ စိတ်အေးအေးထားပြီး မသိချင်ယောင်ဆောင်လိုက်ပါ၊ သူ.ဘာသူပြန်စားပါလိမ့်မယ်။သူ.ကိုအာရုံအရမ်းပေးမယ် အော်ဟစ်မိမယ်ဆိုရင် သူတို.လိုချင်တဲ့ တုံ.ပြန်မှုပြန်ရတဲ့အတွက်ဆက်လုပ်ပါလိမ့်မယ်။

၆လအထက်မှာဆရာ၀◌န်ညွှန်ကြားချက်နဲ. သံဓာတ်ပါတဲ့ Multivitaminအားဆေးတိုက်လို.ရပါတယ်။

တနေ.တာဘာကြွေးရမလဲမသိဖြစ်နေရင် idea အောင် ကျမကလေး ၁၁လမှာ တနေ.တာဘာစားလဲဆိုတဲ့ video လေးကို ဒီမှာကြည့်နိုင်ပါတယ်။

Baby led weaning part 1 ( pros and cons)

ကလေးတွေပထမဆုံးဖြည့်စွက်စာစစားတဲ့အချိန် ဒါမှမဟုတ်ပထမဆုံးလူကြီးစာ finger food စားပုံလေးကိုမေမေတို့ဘယ်တော့မှမေ့ကြမယ်မထင်ပါဘူး။ လက်ပိစိလေးနဲ့ ပါးစပ်ထဲ အစာတွေအများကြီးထည့်လို့မေမေရင်တုန်ရတာ၊ တခါတလေ အစာတောင်လက်ထဲပါမှန်းမပါမှန်းမသိ လက်က ပါးစပ်ဆီရောက် ဘာမှမပါပဲဝါးနေလို့ မေမေရယ်နေရတာ ဖိတ်တဝက် စင် တဝက်နဲ့ပေချာလန်တူးအောင် စားနေပုံလေးတွေက မေမေ တို့ကြွေချင်စရာပါ။

Baby led weaning ဆိုတာ အသစ်အဆန်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ Blender တွေ ready made food တွေမပေါ်ခင်ဟိုးရှေ့ရှေ့ကတည်းကအမေတွေ ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့နည်းပါ။ 2012လောက် မှာ Dr.Gill Rapley ကပြန်လည်လေ့လာရေးသားခဲ့လို့ မေမေတွေပြန်လည်ကျင့်သုံးလာကြတာပါ။ BLW က ကလေးတွေကို ဖြည့်စွက်စာစစားတဲ့အချိန်မှာspoon feeding ခွံ့ကျွေးမယ့်အစား ကိုယ့်ဘာသာ လက်နဲ့စားစေတာပါ။ကလေးတွေကလည်း အဲ့ဒီအချိန်မှာပတ်ဝန်းကျင်ကိုလေ့လာတတ်ပြီး ပါးစပ်ထဲကိုလက်ထည့်တဲ့အကျင့်လေးတွေစတင်နေပါပြီ။ မေမေတို့ထင်ထားတာက ၆ လဆိုရင်တော့ ဖြည့်စွက်စာစကြွေးရတော့မယ် ကလေးများများစားနိုင်လေ ကောင်းလေပေ့ါ ဒါမှကလေးထွားမှာ… အမှန်ကဖြည့်စွက်စာများများပိုစားလေ အမေနို့/ ဖော်မြူလာသောက်ချင်စိတ်နည်းလေ တကယ်လိုအပ်တဲ့အဟာရ မပြည့်ဝလေလေဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဖြည့်စွက်စာစကြွေးတော့မယ်ဆိုရင် တစ်နေ့မှာ ဘယ်လောက်လိုလဲဆိုတာ ဒီ link မှာကြည့်ပါ။

၆ လမှာ မစပဲနောက်ပိုင်းမှ spoon feeding ကနေ BLW ပြောင်းချင်ရင်လည်းရပါတယ်။ ၆လနောက်ပိုင်းမှာစောစောစလေ benefit များလေ ပါပဲ။ ကျမကတော့ purée ၁ လကြွေးပြီးမှ BLW ကို ၇လအရွယ်မှာစခဲ့တာပါ။

ဒီ blog post လေးထဲမှာparent’s guide to baby led weaning စာအုပ်ထဲက ကောက်နှုတ်ချက်တွေရယ်၊ baby led weaning beginner and beyond အဖွဲ့ထဲက educational materials တွေရယ် ကျမ ကိုယ်တွေ့အတွေ့အကြုံတွေရယ်ကိုပေါင်းပြီး ရှင်းပြပေးပါမယ်နော်။

ကောင်းကျိုး

ကိုယ့်ဘာသာစားစေခြင်းဟာ သဘာဝပိုဆန်ပါတယ်။ blender တွေ ready made food တွေမပေါ်ခင် ရှေ့ရှေ့ကတည်းကသုံးခဲ့ကြတဲ့နည်းပါ။

ကလေးကိုယ်တိုင်စားစေခြင်းက အစာကျေလွယ်ပါတယ်။ မေမေတို့ထင်ကြမယ်။ ကလေးကသွားမရှိတော့မဝါးနိုင်ဘူး သူ့ဘာသာသူစားရင်အစာကြေမှာမဟုတ်ဘူး၊ ကြိတ်ထားတာက မှအစာပိုကျေလွယ်တယ် ။ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျမတို့ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ သဘာဝအရ အစာတခုကို အနံ့ခံပြီး စားချင်စိတ်နဲ့ပါးစပ်ထဲကိုစသွင်းလိုက်ပြီးဆိုတာနဲ့ အစာခြေရည် ပါးစပ်ထဲက ရောအစာအိမ်ထဲက ရော ထွက်လာပါတယ်။အဲ့ဒီ အစာချေရည်နဲ့ အင်ဇိုင်းတွေက အစာချေရုံတင်မက အဟာရကို စုပ်ယူဖို့ပါကူညီပါတယ်။ ခွံကြွေးခံရတဲ့ကလေးတွေဟာ များသောအားဖြင့် သူတို့စားလိုစိတ်နဲ့ ဖြေးဖြေးချင်းဝါးပြီးစားတာမဟုတ်ပဲ ပါးစပ်ထဲရောက်လာတာကိုသာ မျိုချကြတာဖြစ်တဲ့အတွက် မေမေတို့ထင်သလိုအစာမကြေလွယ်ပါဘူး။

Chewing skill အစာစားတဲ့အခါမှာပါးစပ်လှုပ်ရှားမှုဟာကလေးတွေ စကားပြောနိုင်ဖို့အတွက် အထောက်အကူပြုတယ်။

Manual dexterity and hand eye coordination skill လက်ချောင်းလေးတွေနဲ့ အစာမျိုးစုံပုံစံမျိုးစုံကိုဘယ်လိုကိုင်တွယ်ရမလဲဆိုတာသိမယ် ။လက်နဲ့ အစာကိုပါးစပ်ပေါက်တည့်တည့် ကောင်းကောင်းထည့်စားတတ်တာတခုတည်းမဟုတ်ပဲ..ကြီးလာရင်ဘောလုံးဖမ်းတာ ၊ ရေခွက်ထဲကိုရေထည့်တာတို့ အပ်ပေါက်ထိုးတာတို့..သူများနဲ့ယှဉ်ရင် လက်ပိုတည့်တယ်လို့ပြောနိုင်တဲ့ skill တွေလည်းရရှိစေမှာပါ။

သူဗိုက်ဆာမှစားတယ် လိုသလောက်ပဲစားတဲ့အကျင့်ကိုဖြစ်စေတဲ့အတွက် အမေခွံကြွေးတဲ့ကလေးတွေနဲ့ယှဉ်ရင် ရေရှည် မှာအဝလွန်တာကို မဖြစ်စေပါဘူး။

BLWကလေးတွေအစာစားရတဲ့အချိန်ကိုပျော်ကြတယ်။ အစာစားတဲ့အချိန်ဟာသူတို့အတွက် စူးစမ်းလေ့လာမှုတစ်ခုလုပ်နေရသလို ကစားစရာအသစ်တွေနဲ့ကစားနေရသလိုပဲ အရမ်းပျော်ကြပါတယ်။ ကလေးကိုကြွေးနေရလို့ အမေ မစားနိုင်တာ၊ကလေးမစားချင်လို့ မေမေစိတ်ညစ်ရတာ အော်ဟစ်တာတွေမဖြစ်ပဲ family meal time မိသားစုထမင်းဝိုင်းက သာသာယာယာလေးဖြစ်နေပါတယ်။

BLW ကလေးတွေဟာ အစာရဲ့အနံ့အရသာ အတွေ့အထိကိုသိနေတဲ့အတွက် စားလို့ရတဲ့အရာနဲ့ စားလို့မရတဲ့အရာကို စောစောသိတယ်။ ရေရှည်မှာ choking ဖြစ်တာက purée ကြွေးတဲ့ကလေးတွေထက် ပိုနည်းတာကို တွေ့ရတယ်။

ကလေးအတွက်သည်းသန့် အစာ ချက်ပြုတ်နေစရာမလိုလို့ အချိန်ကုန်သက်သာမယ်။ ငွေကုန်သက်သာမယ်။

ကလေးရဲ့ တိုးတက်မှုကိုကြည့်ပြီး မေမေတွေကျေနပ်ပီတိဖြစ်ရမယ်။

ဆိုးကျိုး

အမှိုက်ပွမယ် ညစ်ပတ်မယ် မေမေတို့ သန့်ရှင်းရေးပိုလုပ်ရမယ်။

စိတ်ပူတတ်တဲ့မေမေတွေ ရင်တလှပ်လှပ်နဲ့ ဖြစ်စေတယ်။ အားမလိုအားမရဖြစ်စေတယ်။

သံဓာတ်ချို့တဲ့မှာစိုးရိမ်ရနိုင်လို့ supplement တိုက်ရနိုင်တယ်။ အချို့ ကျန်းမာရေး မကောင်းတဲ့ကလေးတွေ အရမ်းသေးတဲ့ကလေးတွေအတွက် ဆရာဝန်တွေအားမပေးဘူး။

ကလေးဝိတ်က အစပိုင်းမှာအခြားကလေးတွေထက်အတက်နှေးနိုင်တယ် ။နောက်ပိုင်း မှာတော့ အခြား spoon fed ကလေးတွေထက် ပိုတက်လာနိုင်တယ်။ ကိုယ့်ကလေး ကိုသူများကလေးနဲ့ယှဉ်တတ်တဲ့မေမေတွေ စိတ်သောကရောက်နိုင်တယ်။

ကလေးကကိုယ့်ဘာသာစားဖို့ အချိန်ပိုပေးရပါတယ်။ မြန်မြန်ဆန်ဆန် အလုပ်ပြီးချင်တဲ့မေမေတွေအတွက် သိပ်အဆင်မပြေပါဘူး။

အခုကောင်းကျိုးဆိုးကျိုးသိလို့မေမေတွေချင့်ချိန်ပြီးကိုယ်ဘာသာဆုံးဖြတ်နိုင်ပါတယ်။ BLW ကိုတွင်တွင်ကျယ်ကျယ်ကျင့်သုံးနေကြတဲ့ဆရာဝန် တွေnutritionists တွေရှိသလို အဟာရချို့တဲ့ သံဓာတ်ချို့တဲ့မှာစိုးပြီး တားမြစ်တဲ့ဆရာဝန် တွေnutritionists တွေလည်းရှိပါတယ်။ Guideline တွေကတော့ တိကျခိုင်မာတဲ့ လေ့လာမှု Randomized controlled trials တွေများများသိပ်မရှိသေးတဲ့အတွက်ဘာလုပ်ပါလို့ ညွှန်ကြားထားခြင်းတော့ မရှိသေးပါဘူး။

ကျမကတော့ modified BLW အစွန်းနှစ်ဖက်လွတ်နည်း ကြွေးပါတယ်။ နေ့လည်စာကို fruits purée အထုတ် yogurt အထုတ်လေးတွေကနေ တနေ့တာလိုအပ်တဲ့အဟာရကို ကလေးကိုကိုယ့်ဘာသာစုပ်စားစေပါတယ်။ အသား purée ကိုသူစားချင်သလောက် ခွံ့ပါတယ်။ ညစာ family dinner ကိုတော့BLW စားနိုင်သလောက်ကိုယ့်ဘာသာစားစေပါတယ်။ အထူးသတိပြုရမှာက- တစ်နပ်ထဲမှာ purée ကြွေးလိုက် finger food ကြွေးလိုက်မလုပ်ပါဘူး။ မျိုလိုက် ဝါးလိုက်က ကလေးကိုရောထွေးစေပြီး choking risk ပိုဖြစ်နိုင်လို့ပါ။

တနေ့တနပ် BLW နည်းကို ကျမကလေးကတော့လက်ခံပါတယ်။ တိုးတက်သင့်သလောက်တိုးတက်ပြီး ဝိတ်လည်း မကျ ဘူး သံဓာတ်လည်း မချို့တဲ့ပါဘူး။ အခု ၁ နှစ်ကျော်တော့ purée မကြွေးတော့ပါဘူး ။finger food ပဲကြွေးပါတယ်။ BLW progress ကို ဒီ link မှာကြည့်နိုင်ပါတယ်။

နောက်အပတ်မှာ BLW basic principles နဲ့ဘာတွေကြွေးကြမလဲ မကြွေးရဘူးလဲဆိုတာဆက်လက်ရေးသားပါအုန်းမယ်။

ကိုယ့်ဘာသာစားမယ် မေမေ (self feeding)

ကလေး၆လအရွယ်မှာဖြည့်စွက်စာစကြွေးကြပြီဆိုရင်မေမေကဇွန်းလေးနဲ.ခွံ့မယ် ရွှေတံဂါးကြီးဖွင့်ပါအုန်း။ ကလေးက ပါးစပ်လေးဟပေးမယ်။ အဆင်ကိုပြေလို…..

အဲ ၁နှစ်နားနီးလာပြီဆိုရင်တော့ ကလေးကို မေမေကဇွန်းလေးနဲ.ခွံ့မယ်။ ကလေးက လက်နဲ.ပုတ်ထုတ်မယ်၊ ပါးစပ်စေ့ထားမယ်။ ဖူးဖူးနဲ.မှုတ်ထုတ်နေမယ်အမေစားတာကိုလိုက်လုချင်နေမယ်ဆိုရင်၊ မေမေတွေသိပ်စိတ်ရှုပ်မခံပါနဲ.၊ ကလေးလေးတွေကိုကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးခိုင်းလိုက်ပါတော့။ ကျမတို.ဟာ စောစောလမ်းစလျှောက်တဲ့ကလေးကို စောပါသေးတယ် ပြန်ထိုင်အုန်းလို.မတားသလိုပဲ သူ. ဖွံ့ဖြိုးမှုမိုင်တိုင် အတိုင်း ကိုယ့်ဘာသာစားဖို.အဆင်သင့်ဖြစ်နေတဲ့ကလေးကို ခွံကြွေးနေမယ့်အစား ကိုယ့်ဘာသာ ကိုင်စားယူစားတဲ့ self feeding ကိုအားပေးလိုက်ပါ။

ဒီနေရာမှာ ကျမပြောချင်တာက ဖြည့်စွက်စာစကြွေးတော့မယ်ဆိုရင် ကြွေးနည်း ၂ နည်း ရှိပါတယ်။ တော်တော်များများသိပြီးသား ဖြစ်မှာပါ။ Traditional weaning ကလေး၆လပြည့်ရင်ဆန်မှုန်.ကျဲကျဲလေးနဲ.စမယ်။ ပြီးရင်တဖြည်းဖြည်းပြစ်မယ်။ ဝါစိမ်းနီကြွေးမယ်။ အသီးအရွက်အသားပြုတ်ကြိတ်ပြီး ဇွန်းနဲ.ခွံ့မယ်။ ကလေးကြီးလာတာနဲ.အမျှ ထမင်းဟင်းပျော့ပျော့လေးခွံ.မယ်။

အခုနောက်ထပ်တစ်နည်းက baby led weaning။ ဒါဟာ နည်းလမ်းအသစ်တော့မဟုတ်ပါဘူး၊ ဟိုရှေ့ရှေ့ကတည်းက blender တွေ ready made food တွေမရှိခင်ကတည်းကသုံးခဲ့ကြတာပါ။ ၆ လအရွယ်ထဲကကလေးကိုပဲဦးဆောင်ပြီးစားစေတာပါ။ မေမေတွေက အဟာရနဲ့မျှတာတဲ့ အစာမျိုးစံုကို ကလေးကောက်စားနိုင်ရုံသေးသေးလေးတွေခွဲခြမ်းပြီးစားပွဲပေါ်တင်ထားပေးမယ်။ ကလေးက စားချင်သလောက် ကောက်စားမယ်။ ကလေး မစားချင်တော့လို့ အော်နေတာပဲဖြစ်ဖြစ် အစာတွေ အောက်ကိုပစ်ချနေရင်ဆက်မကျွေးတော့ပဲ ရပ်လိုက်မယ်။ ကလေးကို ခွံကြွေးလိုက်ကြွေးမနေဘူး။ ကလေးက သူစားချင်သလောက် စားနိုင်သလောက် ကလေးကိုပဲဦးဆောင်စေမယ်။

အချို.မေမေတွေကလည်း finger food လက်နဲ.ကိုင်စားလို.ရတဲ့အစာကိုငယ်ငယ်ကတည်းကပေးကြွေးတယ်။ အချို.ကျတော့လည်း အချိန်ကုန်သက်သာအောင် မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပဲခွံ.လိုက်တယ်။ ဘယ်နည်းကိုပဲသုံးခဲ့သုံးခဲ့ ၁ နှစ်နားနီး ကလေးတော်တော်များများမှာ pincer grapse လို.ခေါ်တဲ့ လက်မနဲ.လက်ညိုးညှပ်ပြီး ပစ္စည်းလေးတွေကိုကောက်ကိုင်ပြီး ပါးစပ်ထဲထည့်တတ်နေပါပြီ။ ၂နှစ်ကျော်ရင် ဇွန်းကိုစပြီးအသုံးပြုဖို. ကြိုးစားနေတတ်ပါပြီ။ ဒါပေမယ့်ကွာသွားတဲ့အချက်က ငယ်ငယ်က စပြီး self feeding လုပ်ခဲ့တဲ့ကလေးဟာ စားရမယ့်အရာနဲ. မစားရမယ့်အရာကိုသိနေမယ်။ သူစားတဲ့အစာတခုရဲ. အနံ.အရသာ အတွေ.အထိကို သူကိုယ်တိုင်သိနေပြီးသူကိုယ်တိုင်ရွေးချယ်နိုင်မယ်၊ သူ ကြိုက်တာမကြိုက်တာကို သူသိမယ်။ မြင်တာနဲ. ဒါbrocoli လား၊ စတော်ဘယ်ရီသီးလား၊ ထမင်းလား၊ခေါက်ဆွဲလား၊ ထမင်းဆိုဘယ်လိုကိုင်ပြီးဘယ်လို◌ါးမယ် ခေါက်ဆွဲဆို ဘယ်လိုစားမယ်၊ ဒါတွေက ဘယ်လိုအရသာရှိလဲဆိုတာကိုတွဲသိနေပြီ။ ကိုယ်တိုင်ဘာစားမယ်ဆိုတာကိုလွပ်လပ်တဲ့ရွေးချယ်မှုလုပ်နိုင်တဲ့အတွက်လည်း ကိုယ့်ကိုကိုယ်ယုံကြည်မှုရှိမယ်၊အစာစားရတဲ့အချိန်ကို ပျော်တယ်၊ ဒါဟာသူ.အတွက်စမ်းသမ်းမှုတစ်ခုလုပ်နေရသလိုပဲ။ အဲဒီအချိန်မှာ မေမေ ခွံ့တာကို စားနေတဲ့ကလေးလေးတွေက ဘယ် အစာကို ဘယ်လို◌ါးရမလဲ မသိသေးပါဘူး မေမေကြွေးတာအရသာတော့ရှိတယ်။ အကုန်လုံးကရောထွေးပြီး consistency အပျော့အမာအပြစ်အကျဲက အတူတူပဲ။ အမေခွံ့တာကို ပဲ တော်တော်ကြာကြာစားခဲ့ရတဲ့ကလေးဟာ နောက်ပိုင်း ကိုယ့်ဘာသာစစားတဲ့အချိန်မှာ အစာနင်တာ တစ်ဆို.တာကို ပိုပြီးဖြစ်တာတွေ.ရှိထားပါတယ်။ ဒီတော့ မေမေတွေကလေးငယ်တုန်းပဲလုပ်ပေးရမှာ ကလေးငယ်ပါသေးတယ်ဆိုပြီး self-feeding လုပ်ခိုင်းဖို. မကြောက်ကြပါနဲ.။

Traditional weaning ပဲဖြစ်ဖြစ် baby led weaning ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဝါးပဲကြွေးကြွေး ရေရှည် နောက်ပိုင်းself feeding စလုပ်တဲ့အချိန်မှာအထောက်အကူဖြစ်မယ့်အချက်လေးတွေကို စုစည်းပေးထားပါတယ်။

၁။ ထမင်းဝိုင်းမှာ ကလေးနဲ့တူတူထမင်းစားပါ ။family style dinner က ကလေးကို အစာပိုစားချင်တဲ့စိတ်ကိုဖြစ်တဲ့အပြင် ဘဝအတွက်လိုအပ်တဲ့ လူမှုဆက်ဆံရေးsocial skill ကိုပါသင်ကြားပေးနိုင်ပါတယ် ။ မိဘနဲ့တူတူထမင်းစားတဲ့ကလေးက လူမှုဆက်ဆံရေးပိုကောင်းတာလေ့လာတွေ့ရှိထားပါတယ်တဲ့။

၂။ အတူတူစားတဲ့အချိန်မှာလည်း Food role model စံပြပဂ္ဂိုလ် ဖြစ်အောင်နေပါ။ ကိုယ် ကတော့ အဆီကျော် ဆီပျံ ထမင်းတွေအများကြီးစားနေပြီး ကလေးကို ရေလုံပြုတ် အသီးအရွက် purée တွေကြွေးနေလို့ ကလေးက မသိတတ်ခင်ထိပဲစားမှာပါ။ သိတတ်တွေးတတ်လာရင် ဖေဖေမေမေစားနေတာဘာလဲ ငါ့ပန်းကန်ထဲက ဟာနဲ့မတူဘာလားဆိုတဲ့အတွေးဖြစ်လာမှာပါ။ ကိုယ်စားတဲ့အစာကိုပဲ ကလေးကိုကျွေးရင် ကလေးရဲ့ယုံကြည် မှုပိုမိုရရှိစေပါတယ်။

၃။ ကလေးစားနေကျ အမယ် တမျိုးကို ကလေးကြိုက်တာပဲဆိုပြီးနေ့တိုင်းမကြွေးပါနဲ့။ သူကြိုက်ကြိုက် မကြိုက်ကြိုက် အသစ်အဆန်း မမြဲကြွေးပါ။ ကလေးတယောက်က အစာအသစ် အထူးသဖြင့် အရသာ သိပ်မရှိတဲ့အစာ broccoli တို့ green bean တို့ကို လက်ခံဖို့ ကြိုက်သွားဖို့ဆိုတာ ၁၀ ခါလောက် အနည်းဆုံး ကြွေးကြည့်ဖို့လိုပါတယ်တဲ့။

၄။ ဘယ်အချိန်မှာပဲ ကလေးကို စပြီး self feeding လုပ်ခိုင်းလုပ်ခိုင်း စကြွေးတဲ့အချိန်မှာ နည်းနည်းပဲကြွေးပါ။ ကုန်မှထပ်ထည့်ပေးပါ။

၅။ ကြွေးတဲ့ အစားအစာက လက်နဲ.ကိုင်လို.ကောင်းတဲ့ size လက်သန်းအရွယ်အချောင်းသေးသေးလေးတွေ ဖြစ်ရင်ကောင်းပါတယ်။

၆။ အစာတစ်ခုရဲ.အမာအပျော့ကို မေမေရဲ. လက်မနဲ.လက်ညိုးလေးနဲ.ညှစ်ကြည့်ပါ။ ကြေလွယ်ရင် chocking မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ပန်းသီးလိုမာတဲ့အရာကိုတော့self feeding စစချင်း မကြွေးပါနဲ.အုန်း။

၇။ ကားပေါ်မှာ ဖြစ်ဖြစ် ကစားနေရင်း လမ်းလျောက်နေရင်းဖြစ်ဖြစ် self feeding မလုပ်စေပါနဲ.။ self feeding အချိန်ဟာ ထမင်း၀ိုင်းမှာပဲ ဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ဒါမှ အရသာကို ကောင်းကောင်း အာရုံခံနိုင်မှာ ဖြစ်သလို chocking လဲ မဖြစ်အောင်ပါ။

၈။ ခွံကြွေးလိုက် self-feeding လုပ်ခိုင်းလိုက်မလုပ်ပါနဲ.။ ကလေးကို ရောထွေးစေပါတယ်။ ကလေးကိုသူ.ဘာသာ စပြီးစားစေတော့မယ်ဆိုရင် သူစားချင်သလောက်စားနိုင်တယ်ဆိုတာကို ယုံကြည်လိုက်ပါ။ အစမှာ မေမေတိုင်း အားမလိုအားမရဖြစ်ပြီး လက်မလျော့လိုက်ပါနဲ.။ Practice makes perfect ပါ။ နောက် ၄လ၅လမှာ လူကြီးတစ်ယောက်လို စားနိုင်နေတဲ့ကလေးကို ကြည့်ပြီး မေမေတို.ဂုဏ်ယူရမှာပါ။

၉။ မကြွေးရမယ့်အစာတွေကအစေ့အဆန်၊သကြားလုံး၊ ကြက်ဥချောင်း၊၊အသားအတုံးလိုက်၊စပစ်သီး အလုံးလိုက်၊ချယ်ရီသီးအလုံးလိုက်၊ မြေပဲထောပတ်၊ ပေါက်ပေါက်စုတ်၊ အသီးချောက်၊ ပျားရည်။

၁၀။ self-feeding ဘယ်အချိန်မှာပဲစလုပ်လုပ်ကလေးတိုင်းဟာ အခန်.မသင့်ရင် လေပြွန်မှာတစ်ဆို.ခြင်း chocking ဖြစ်နိုင်တာမို. အရေးပေါ်ကယ်တင်နည်းတွေကို မေမေတွေအကုန်လုံးလေ့လာထားပါ။

ကျမအနေနဲ. baby led weaning လုပ်ပါလို. မတိုက်တွန်းချင်ပေမယ့်စိတ်၀င်စားတဲ့သူတွေအတွက် baby led weaning ရဲ.ကောင်းကျိုးတွေကဘာတွေလဲ. ဘယ်လိုလုပ်ရလဲ ဘာကြွေးရမလဲ ဆိုတာတွေကို နောက်အပတ်မှာ ကျမအတွေ.အကြုံနဲ. သေချာလေ့လာထားတာကို ‌‌ေမျှပေးပါမယ်။ ကလေးနဲ.မေမေ အဆင်ပြေနေသရွေ. ဘယ်နည်းပဲသုံးသုံး တချိန်ချိန်တော့ ကလေးတိုင်း self-feeding ကောင်းကောင်းလုပ်တတ်လာမှာပါ။

ကလေးနေ.လည်အိပ်စက်ချိန် (Nap Time) အခက်အခဲများ

ကလေးနေ.လည်အိပ်ချိန်ဟာ မေမေတွေအတွက်ပျော်ရွှင်ရတဲ့အချိန်ပါပဲ..ဘာလို.လဲဆိုတော့ ကလေးနေ.လည်အိပ်မှ ရေချိုးရမယ် ဟင်းချက်ရမယ်အိမ်ရှင်းနိုင်မယ် ခဏအနားယူနိုင်မယ်မဟုတ်လား….

ကလေးနေ.လည်အိပ်စက်ချိန်ဟာ အသက်၅လအောက်မှာ ပုံမှန်မရှိတတ်သေးပါဘူး ။၅လအောက်ကလေးတွေဟာ အိပ်ချင်တဲ့အချိန်အိပ်မယ် ထချင်တဲ့အချိန်ထမယ် တခါတရံ အိပ်ချိန် ၂ နာရီကျော်လို. နိုးပြီးနို.တိုက်ရတဲ့အချိန်တွေတောင်ရှိကောင်းရှိမယ်။ မွေးကင်းစ လသား ကလေးတွေကို အိပ်ချင်တဲ့ပုံပေါ်တိုင်းသိပ်ဖို.လိုအပ်ပေမယ့် ၅လကျော်သွားတဲ့ ကလေးတွေမှာ အိပ်ချင်တဲ့ အချိန်အိပ်မယ် ထချင်တဲ့အချိန်ထမယ် တခါတလေ အိပ်ချိန် က မိနစ်သုံးဆယ်လောက်ပဲရှိပြီးတခါတလေ ၂ နာရီကျော်ကြာမယ် တနေ.မှာ ၄ ခါလောက် အိပ်ပြီး နောက်နေ.ကျ ၁ ခါပဲအိပ်မယ်။ ဒီလိုအိပ်ချိန်မမှန်တာတွေရှိလာရင်တော့ မေမေတွေအနေနဲ. ဒီမေးခွန်းလေးတွေကိုကိုယ့်ကိုကိုယ်အရင်မေးကြည့်ပါ။

ကလေးအိပ်တဲ့နေရာနဲ. routine လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေကနေ.တိုင်းပြောင်းလဲနေသလား။ နေ.တိုင်းပြောင်းလဲနေရင်တော့ ကလေးကလည်း သူ.အိပ်ချိန်ကိုအပြင်ကလုံ.ဆော်မှုတွေအတိုင်းလိုက်ပြောင်းလဲပါလိမ့်မယ်။

အိပ်ယာ သို. ရာသီဥတုက အရမ်းပူလွန်းနေသလား။ ကလေးတွေဟာ အေးတဲ့အပူချိန်ရာသီ ဥတုမှာပူတဲ့ရာသီဥတုထက်ပိုအိပ်တာကိုလေ့လာတွေ့ရှိထားပါတယ်။ ကလေးကိုအေးမှာစိုးပြီး လိုတာထက်ပိုပြီး စောင်ခြုံပေးတာတို.အနှီးထုတ်တာတို.မလုပ်မိပါစေနဲ.နော်။

ကလေးအိပ်တဲ့နေရာကပြင်ပအလင်းရောင်တိုက်ရိုက်ကျနေသလား။ ဒါဆိုရင်တော့နေရောင်ကာတဲ့ လိုက်ကာလေးတွေလိုအပ်နေပါပြီနော်။

ကလေး ကသိပ်မပင်ပန်းသေးတာဖြစ်နိုင်လား။ ကလေးသိပ်မပင်ပန်းသေးပဲသိပ်မိရင် ကလေးက ခဏပဲအိပ်ပြီးပြန်နိုးလာတာဖြစ်တတ်ပါတယ်။ နာရီ၀က်လောက်သိပ်လို.မှ ကလေးအိပ်မပျော်ရင်လည်း ဆက်မသိပ်ပါနဲ.တော့ သူမပင်ပန်းသေးတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သူနဲ.ဆက်ဆော့ နာရီ၀က်လောက်နေမှပြန်ကြိုးစားကြည့်ပါ။ ပြင်းပြင်းထန်ထန်နဲ.အရမ်းစိတ်လှုပ်ရှားစရာကောင်းအောင်တော့မဆော့မိပါစေနဲ. နော်။ ဒါဆိုရင်လည်းချက်ချင်းအိပ်ပျော်ဖို.ခက်ပါတယ်။ အိပ်ခါနီးရင် စာအုပ်ဖတ်တာ ငြိမ်ငြိမ်သက်သက် puzzle ဆော့တာလေးတွေပဲလုပ်သင့်ပါတယ်။

ကလေးက နေ.ဘက်သိပ်အိပ်ဖို.မလိုတော့တာလား။ ကလေးလေးတွေဟာအသက်ကြီးလာတာနဲ.အမျှ နေ.လည်အိပ်ချိန် ၄ ကြိမ်မှ ၃ကြိမ်၊ ၃ကြိမ်မှ ၂ကြိမ်၊ ၂ကြိမ်မှ၁ ကြိမ် သူ့အလိုလိုပြောင်းလဲသွားတတ်ပါတယ်။ အသက်နဲ. wake window နိုးနေတဲ့အချိန်ဘယ်လောက်လိုအပ်လဲဆိုတာ အောက်ကပုံလေးမှာဖော်ပြထားပါတယ်။ အဲ့တော့ ကလေးမအိပ်ချင်ရင် မေမေတွေသိပ်စိတ်မပူပြီး အသက်နဲ. အိပ်ချိန်ကိုက်ညီမှုရှိမရှိကြည့်ကြည့်ပါနော်။

ကလေးက overtired အပင်ပန်းလွန်သွားပြီလား။ သူ့အိပ်ချိန်မှာမအိပ်ရပဲအပင်ပန်းလွန်သွားတဲ့ကလေးဟာလည်း ကောင်းကောင်းကြာကြာအိပ်မပျော်တတ်ပါဘူးတဲ့။

ကလေးနောက်ဆုံး အိပ်တဲ့ အိပ်ချိန်ဟာ ညဘက် အိပ်ချိန်နဲ.အရမ်းနီးနေပြီလား။ ဒါဆိုရင်တော့ cat nap လို.ခေါ်တဲ့ မိနစ် ၂၀ကနေ ၄၅မိနစ်ပဲပေးသိပ်လိုက်ပါ။အိပ်ပါစေဆိုပြီး ဆက်တိုက်သိပ်လိုက်ရင်တော့ ကလေးလည်းညဘက် တရေးနိုးထ အိပ်မပျော်တော့သလို ညဘက် routine လည်းပျက်သွားတတ်ပါတယ်နော်။

အခြားတဖက်မှာလည်း ကလေးကို နေ.ဘက်ညဘက်အိပ်ချိန်အတိုင်းသိပ်ရမယ်ဆိုပေမယ့် အရမ်း rigid တိတိကျကျကြီးမသတ်မှတ်ပါနဲ.။ ကလေးမနက်နိုးလာတဲ့အချိန်၊ အသက်နဲ.ညီမျှတဲ့ wake window နိုးနေတဲ့အချိန်ကိုကြည့်ပြီးတော့သာ ပြန်သိပ်ပေးပါ။ တခါတရံ အပြင်သွားလို. ကလေးအိပ်ရာ၀င်နောက်ကျတာဧည့်သည်ရောက်နေလို. ကလေးအိပ်ရာ၀င်နောက်ကျတာလောက်ကတော့ ပြန်ပြီး အကျင့်လုပ်ပေးလို.ရပါတယ်။ နောက်တနည်းပြောရရင် ၁ ရက် ၂ ရက် routine ပျက်တာနဲ. အရင်က ကောင်းကောင်းအိပ်တတ်နေတဲ့ ကလေးကအကျင့် မပျက်တတ်ပါဘူး။

ကလေးကဗိုက်ဆာနေတာလား။ ကလေးတစ်ယောက်ဟာ ၂နာရီခွဲကနေ ၃နာရီခွဲလောက်တခါ ဗိုက်ဆာတတ်ကြပါတယ်။ ကောင်းကောင်းမစားပဲ အိပ်ပျော်သွားရင်တော့ ခဏလေးနဲ.ပြန်နိုးတတ်ပါတယ်တဲ့။

နောက်ဆုံးတစ်ချက်က နို.တိုက်နေတဲ့မိခင်တွေ။ ကိုယ်စားတဲ့အစားအစာထဲမှာ ကလေးအိပ်မပျော်စေမယ့် ကော်ဖီ၊ချော့ကလက်၊လက်ဖက်ရေ၊လက်ဖက်သုတ်၊ ကိုကာကိုလာ..ကာဖိန်းဓာတ်တွေပါနေလား။ ဒါဆိုရင်လည်း ကလေးကောင်းကောင်းအိပ်မပျော်ရတဲ့အကြောင်းရင်းတွေပါပဲ။

Signs it is time to drop a nap: ဘယ်အချိန်မှာနေ့လည်အိပ်ချိန်ကိုလျော့ဖို.အချိန်တန်ပြီလဲ

4 naps → 3 naps: 4 to 5 months
3 naps → 2 naps: 6 to 7 months
2 naps → 1 nap: 13 to 17 months

၄လမှ ၅လ လောက်ဆိုရင် နေ.လည်အိပ်ချိန် ၄ကြိမ်မှ ၃ ကြိမ်

၆လမှ ၇လ လောက်မှာ နေ.လည်အိပ်ချိန်၃ ကြိမ် မှ ၂ ကြိမ်

၁၂လ ၁၇လလောက်မှာ အိပ်ချိန် ၂ကြိမ်မှ ၁ကြိမ် စသဖြင့် ယေဘူယအားဖြင့်ပြောင်းလဲသွားတတ်ပါတယ်။ အဲ့လို transition ပြောင်းလဲတတ်တဲ့ကာလလေးမှာ မေမေတွေအနေနဲ.အောက်ပါ လက္ခဏာတွေကိုကြည့်ပြီး အိပ်ချိန်ရွေ.ပေးခြင်းအားဖြင့်ကူညီပေးလို.ရပါတယ်။

*လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အတိုင်းလုပ်ပြီးသိပ်ပေမယ့် ကလေးက အိပ်ဖို. ငြင်းဆန်နေတာ.

*အိပ်ပျော်သွားခဲ့ရင်တောင်ခဏပဲအိပ်ပြီးချက်ချင်းပြန်နိုးလာတာ

*တနေကုန် အိပ်ဖို.ငြင်းဆန်ပြီး ညနေစောင်းမှအိပ်ပျော်သွားလို. ညဘက်အိပ်ချိန်အနောက်ရွေ့ရတာ

*မနက်အစောကြီးနိုးနိုးနေတာ

စတဲ့လက္ခဏာတွေပြလာပြီဆိုရင်တော့ ငါ့ကလေးဘာဖြစ်နေပါလိမ့်လို့ မေမေတွေစိတ်မပူပဲ နေ.လည်အိပ်ချိန်ကိုတစ်ချိန်လျော့လိုက်ပါ။ ဘယ်လိုလျော့ရမလဲဆိုတော့ ၁နေ.ကို ၁၅မိနစ်လောက် အိပ်ချိန်ကိုနောက်ဆုတ်ဆုတ်သွားပါ။ ဥပမာ- ကျမသမီးက ၁ နှစ် အောက်တုန်းက မနက် ၁၀နာရီမှ ၁၁နာရီအတွင်း ၁ခါသိပ်တယ်၊နေ့လည် ၂နာရီမှ ၃နာရီအတွင်း ၁ခါသိပ်တယ်။ အချိန်တိတိကျကျကြီးသိပ်တာမဟုတ်ပေမယ့် သူနိုးလာတဲ့အချိန်ကိုမူတည်ပြီး ၂နာရီ ၃နာရီကျော်သွားရင် နောက်တခါထပ်သိပ်ကြည့်တယ်။ များသောအားဖြင့်တော့ နို့တိုက်ပြီးအိပ်ရာထဲ ထည့်လိုက်တာနဲ့ သူ့အိပ်ချိန်အတွင်းသူ.ဘာသာသူအိပ်ပျော်သွားတတ်တယ်။ ၁နှစ်၁လကျော်လာတော့ မနက်၁၀နာရီကျော်လောက်မှာသိပ်ပေမယ့် အိပ်ရာထဲထည့်တာနဲ. တမ်းနိုးလာတယ် အိပ်ဖို.ခေါ်မရပဲလျှောက်ပြေးနေတယ်။ မနက်တခါအိပ်ပျော်သွားရင်လည်း နေ.လည် ၂နာရီမှာ သိပ်မရပြန်ဘူး။ ညနေ ၅နာရီလောက်ကျတော့ အရမ်းပင်ပန်းပြီးဂျီကျလာတယ်။ သိပ်လိုက်ပြန်ရင်လည်း ည အိပ်ချိန် ၇နာရီနဲ. နီးသွားပြီး routine ပြန်ပျက်သွားတယ်၊၊ မသိပ်ပြန်ရင်လည်း ရက်စက်ရာရောက်တယ်။ ဒီလိုနဲ.တစ်ပတ်လောက်ကြာလာတော့ မနက် ၁၀နာရီသိပ်မယ့်အစား ၁၅မိနစ် တဖြည်းဖြည်းနောက်ဆုတ်ပြီး ၁၁နာရီခွဲလောက်မှသိပ်လိုက်တော့အဆင်ပြေသွားပါတယ်။

ဒါတွေက sleep training tips and trick လေးတွေပါ။ အကုန်လုံးလိုက်လုပ်ရမယ်လို့မဆိုလိုပါဘူး။ အချို့ ဆူညံပြီးလင်းထိန်နေတဲ့နေ့လည်မှာကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်တဲ့ကလေးတွေလည်းရှိမှာပါ။ ဒါကယေဘူယ guideline ပါ။ ကလေးတစ်ယောက်နဲ.တစ်ယောက်မတူတာမို. ကိုယ့်ကလေးရဲ.အရိပ်အခြေကိုကြည့်ပြီးအဆင်ပြေသလိုကျင့်သုံးနိုင်ပါတယ်။

လွပ်လပ်စွာ share နိုင်သည်။

Burmese American Home